Văn Ngắn/ Nhiều tác Giả CHÉM GIÓ MUÔN MÀU 7 . / N h à t h ơ T R Ầ N V Â N H Ạ C (*) / 7.1. MIÊN MAN VỚI SÔNG CÁI MỈM CƯỜI

Văn Ngắn/ Nhiều tác Giả
CHÉM GIÓ MUÔN MÀU

7 .   N    h    à     t    h    ơ     T    R    Ầ    N     V    Â    N     H    Ạ    C (*)

7.1. MIÊN MAN VỚI SÔNG CÁI MỈM CƯỜI

Thơ của Nguyễn Nguyên Bảy không hẳn lạ về bút pháp, mới về cách nhìn. Song cái lạ, cái mới, khi ẩn, khi hiện, chuông mõ thức hồn tràn ngập trong thơ ông. Nguyễn Nguyên Bảy có biệt tài vận dụng những biểu tượng, nhạc điệu và những hình tượng thơ để nói lên những tâm trạng, cảm xúc của tâm hồn, kết hợp hài hòa giữa trực giác với cảm xúc và sự làm mới mình mang phẩm cấp của một nhà thơ. Nói cách khác trong thơ NNB có âm hưởng của thơ tượng trưng, thơ lãng mạn và thơ cổ điển. Ngay trong khúc tráng ca: “Sông Cái mỉm cười” mà ông trang trọng đặt tên là “Trường ca Lễ Tạ Cha Ông trước thềm Năm Mới” đã hội tụ những yếu tố nghệ thuật ấy.

Sông Cái, con sông của quê hương yêu dấu, con sông thơm thoảng hương cỏ mật ngày đêm cần mẫn chuyên chở những phù sa, bồi đắp nên cánh đồng mầu mỡ và bồi mãi bao kỷ niệm của đời người, hóa thân thành Sông Mẹ, nơi sinh ra và nuôi dưỡng cả phần xác và phần hồn mỗi con người. Sông Cái thiêng liêng và vĩnh hằng trong tâm tưởng con cháu, bởi có người cha, người ông đã “hóa thân  vào Sông Cái”, hòa trong phù sa, hiện sinh trong những mùa vàng, hoàn sinh và vĩnh hằng và ngày một đẹp hơn trong kiếp luân hồi đời người.

Hình ảnh nghệ thuật “Sông Cái” chảy suốt khúc tráng ca, đầy những khuôn mặt người thân  yêu của ông với nhiều cảnh ngộ. Dẫu ông có xử dụng nhiều chi tiết nghệ thuật như: “Lá cỏ mật”, “hồn”, “nắng”, “gió”… và rất nhiều nữa trên con sông trăng, sông đời, với cha, với mẹ, vợ, con… thì mỗi chi tiết nghệ thuật lại nâng bài thơ lên một tầm cao mới. Cái thực và cái ảo đan xen làm cho chất thơ, chất tráng ca mang một phẩm cấp của nhà thơ.

Đọc câu thơ: “Con anh quì áp mặt ông/ Ông cho cháu nốt nụ cười”, 

người đọc vẫn nhận ra thủ pháp nghệ thuật ấy, vì có gì cao siêu đâu nhưng sự tinh tế đến chân thực của tình người, của đạo làm người, hướng người ta tới tấm lòng  thương yêu, hy sinh vô bờ bến của người sắp đi vào miền cực lạc dành cho đứa cháu yêu, cho thế hệ kế tiếp, không dành lại chút nào cho riêng mình.

Ngay chi tiết: 

“Lần đầu tiên cha viết dối các con/ Về sức khỏe mình” rất thật đấy chứ nhưng lại được đặt đúng chỗ tạo nên một chi tiết nghệ thuật chuyên chở đức trọng của cha, không muốn những người con phải buồn phiền lo nghĩ đớn đau nhiều bởi cuộc “ra đi” ấy theo qui luật của tạo hóa : “Bà nội sinh cha nơi bến sông/ Bà đang đến đón cha về/ Hãy để thân xác cha về với Mẹ”, về với cội nguồn, cát bụi lại trở về cát bụi.

Người cha thanh thản “ra đi” không chỉ vì hiểu qui luật sinh tồn, mà hơn thế ông yên tâm  đã có người con chí hiếu chắc chắn sẽ làm rạng rỡ giống nòi. Sông Cái trở thành bất tử:

“Sông luân hồi miệt mải/ Cho phù sa muôn đời/ Chẳng chút chi đòi lại/ Chỉ đòi còn mãi dòng sông..”.

Và hình ảnh: 

“Cha chầm chậm hóa thân vào sông Cái” đã trở thành vĩnh hằng.

Triết lý nhân sinh được thể hiện thật dễ hiểu và dung dị. Thơ Nguyễn Nguyên Bảy luôn da diết một tình yêu với quê hương, đất nước. Tình yêu cụ thể mang truyền thống của cha ông, ngấm vào xương tủy, thấm đẫm hơi thở trong suốt cuộc hành trình đời người. Đó là nơi cha từng: “chỉ thèm  củ khoai năm Dậu”, khi cả dân tộc quay quắt, thóp thoi trong tận cùng cái đói. Đó là nơi: “Đôi bạn tình không tuổi/ Uống trà thoại yêu”. Đó là nơi: “Tôi lại là tôi trồng dâu, ươm kén/ Tiếng hát ban mai mình liệng/ Say lịm cha đong đưa vai”. Đó là nơi ông tìm ra chân lý: “Nước non còn bởi còn người/ Bể mặn bởi nước mắt đời yêu nhau”.Đó cũng là nơi khi những bậc tiền nhân nhận được tình yêu

trong lòng, sâu sắc của những người con: “Tiếc thương cắn lưỡi/ Nước mắt tràn đê/ Chảy xuống sông” để rồi yên tâm thanh thản: “Sông Cái mỉm cười”. Nụ cười mãn nguyện, bao dung thấm đượm tình người. Yêu như thế, tuy không có tiếng gào thét nhưng sao mà sâu sắc, thấm mát hồn người, nâng mỗi con người vượt qua bể khổ. Sông Cái, con sông mỗi phù sa là xương cốt và máu, là bao khổ đau và khát vọng của bao thế hệ, từng ngày nuôi dưỡng, tạo dựng nên nhân cách và chắp cánh cho thơ ông chăng! Và cuộc sống sẽ ngày tươi đẹp hơn vì người con của quê hương biết yêu và biết sống! Cánh đồng tâm đức ông gieo chắc chắn sẽ đơm hoa kết trái cho muôn đời!

“Sông Cái mỉm cười” như nén hương lòng ngát thơm ba cõi, có khác nào tiếng của thần thánh, đất trời và con người trong khúc hòa ca về tình yêu cuộc sống. Vợ chồng ông có lúc tưởng đã bị “thác thơ” nhấn chìm như rồi bằng bản lĩnh con người và bản lĩnh người thơ đã vượt qua”Thác thơ” mà không hề trách cứ ai: “Mọi hệ lụy xô đẩy chúng tôi đến bần hàn và cơ cực không liên  quan đến bất kỳ cá nhân nào, quyền lực nào. Mọi ảo thực, tốt xấu tôi tự mình chịu trách nhiệm, không than oán bất kỳ ai, về bất cứ điều gì”. 

Đó phải chăng là bản lĩnh của những con người đã hiểu được qui luật của cuộc sống.

Và nhân quả chăng, khi ông viết: “Trong anh sông Cái mỉm cười/ Và anh tin lòng con anh Sông Cái cũng mỉm cười…” 

Niềm tin ấy bây giờ đã thành hiện thực. Thơ ông chở cái đạo làm người, bởi vậy cuộc đời và sự nghiệp thơ văn của ông sống mãi trong lòng bè bạn. Con cháu của vợ chồng ông đã được hưởng hạnh phúc mà hai vợ chồng ông lặng thầm chiến thắng số phận gom góp, gieo trồng cây đức cho đời sau.

Xin thắp nén tâm nhang và cùng đọc Tráng ca Sông Cái Mỉm Cười 

(*) Nhà thơ Trần Vân Hạc, btv tự nguyện của Dự án sách TBT/VBV từ những ngày đầu khai mở Dự án, 2012. Tiếc thay, Anh đã sớm chia tay Dự án, về Trời, khi đi dự trại viết văn ở Nha Trang. Thơ Bạn Thơ/ Văn Bạn Văn còn mãi nhắc về Anh, thương nhớ, tri ân.

/ Mởi đọc tiếp Chém Gió Muôn Màu 4
7 .   N    h    à     t    h    ơ     T    R    Ầ    N     V    Â    N     H    Ạ    C (*)
7.2. ĐÒ ĐƯA VỚI THƠ BỐN MÙA