Bùi Quang Ngọc là sinh viên khóa đầu tiên của Đại học Mỹ thuật Việt Nam. Là một trong những họa sĩ lão thành của mỹ thuật Việt Nam và từng có nhiều triển lãm trong nước và quốc tế, từ những năm 1970, Bùi Quang Ngọc đã có ý thức vẽ chân dung và luôn ấp ủ trong tâm khảm những gương mặt mà ông yêu quý. Họ là anh, là thầy, là bạn...những người đã ít nhiều giúp ông vượt qua những giai đoạn khó khăn trong cuộc đời.
Họa sĩ Bùi Quang Ngọc bên các tác phẩm của mình
Sinh năm 1934 tại Quảng Trạch, Quảng Bình và lớn lên trong một gia đình nhà nho nghèo, yêu nước, tuổi thơ của họa sĩ Bùi Quang Ngọc gắn liền với với một làng quê miền cát trắng, mặn mà gió biển, thơ mộng giàu truyền thống khoa bảng. Chân thành, thiết tha với nghệ thuật, họa sĩ Bùi Quang Ngọc luôn sẵn sàng quên đi mọi phiền toái của cuộc sống để dành mọi tâm lực cho sáng tạo. Tư chất ấy đã bộc lộ ngay từ những năm đầu khi ông vừa vào học trường Đại học Mỹ thuật Hà Nội. Thái độ cần mẫn, tinh thần trách nhiệm, đức tính khiêm tốn của ông với cuộc sống và nghệ thuật đã mang lại cho ông một vị trí xứng đáng trong làng mỹ thuật hiện đại Việt Nam. Năm 1959, họa sĩ Bùi Quang Ngọc tốt nghiệp Trường ĐH Mỹ thuật Hà Nội. Năm 1960 ông rời giảng đường đại học, với hành trang là sự nhiệt tình của chàng sinh viên mới ra trường. Ông về công tác tại Sở Văn hóa Quảng Ninh, nhiệm vụ của người họa sĩ trẻ là vẽ tranh cổ động phục vụ nhiệm vụ chính trị xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Thời gian này ông được tiếp xúc với cuộc sống của người công nhân đất mỏ Quảng Ninh. Và chính cái miền vùng núi trùng điệp với những tầng than đen, những hầm lò sâu thăm thẳm… lại là một môi trường thực tế tốt nuôi dưỡng ý chí và tài năng khởi đầu cho người họa sĩ trẻ với những khung cảnh, đời sống lam lũ, vất vả và cực nhọc của người thợ mỏ thời chiến tranh.
Tác phẩm Bến thuyền, tranh sơn dầu
Năm tháng tuổi trẻ, họa sĩ Bùi Quang Ngọc sống ở Hà Nội và Quảng Ninh, hòa mình vào đời sống kháng chiến chống Mỹ của dân tộc và đó là chặng đường đáng nhớ trong đời nghệ sĩ của ông. Từ năm 1978 ông cùng gia đình vào định cư ở TP. Hồ Chí Minh. Tại đây, ngày ngày họa sĩ làm việc bên giá vẽ, ông vẽ những gì mình thích và sáng tác những gì tâm đắc. Với ông vẽ là niềm vui, là hạnh phúc. Ông có thể vẽ trực họa, có khi vẽ bằng kí ức. Có nhiều bức tranh ông vẽ rất nhanh, lại có bức vẽ lâu vì còn tùy thuộc vào cảm hứng đôi khi tiếng nói của hình, nét và màu ào ào tuôn chảy dưới bút vẽ của ông rồi lại chậm rãi như chờ đợi phút giây xuất thần. Tranh và kí họa của ông được thể hiện bút pháp mạnh mẽ, thoáng đạt, hào hoa. Nét vẽ khỏe khoắn dứt khoát, đậm nhạt mạnh, cũng có lúc ông làm nhòe hình, buông lỏng nét để tạo nên sự mềm mại. Nhiều tranh, ông sử dụng nét kết hợp với mảng để miêu tả đối tượng. Có khi chỉ dùng các mảng màu kết hợp với nhau để tạo khối và ánh sáng. Ông thường sử dụng nhiều mảng màu lớn với kỹ thuât ửng màu, kết hợp đường nét thẳng hoặc gấp khúc mạnh mẽ. Màu sắc nóng, lạnh được ông thể hiện hợp lí, màu hài hòa kết hợp với tương phản, phối hợp giữa bút và bay tạo nên những mảng màu chỗ dày, chỗ mỏng tạo thành những vết hằn trên mặt tranh và những vết nổi dầy của sơn được thể hiện theo cảm xúc dâng trào ào ạt của mình. Vì thế tranh của ông luôn tạo chất sơn dầu lung linh và trong vắt, tràn trề ánh sáng, mang dáng dấp của những gam màu son đỏ, vàng nhũ theo tranh sơn mài và chịu ảnh hưởng phong cách hiện đại của sơn dầu châu Âu, mỗi tác phẩm của ông là một sự tìm tòi phát hiện.
Bức tranh khỏa thân Vũ khúc vòng tròn, từng được Bùi Quang Ngọc vẽ đen trắng
tặng người bạn là họa sĩ Lưu Công Nhân năm 1994
Trong căn nhà ông, tranh được treo nhiều trên những mảng tường. Mỗi bức tranh là một kí ức. Sở trường của ông là vẽ chân dung, rất nhiều chân dung treo trong xưởng vẽ của mình. Họa sĩ mà vẽ chân dung chắc hẳn là người sống nội tâm, vẽ chân dung đã đem lại cho ông nhiều thú vị, đọc được những góc tâm hồn của nhân vật. Với bút pháp hiện đại phóng khoáng, tranh chân dung của họa sĩ Bùi Quang Ngọc mang đậm cái tình và cảm xúc của họa sĩ. Có thể nói họa sĩ Bùi Quang Ngọc có một mảng vẽ chân dung khá đặc sắc khiến các họa sĩ cùng trang lứa và các thế hệ sau phải kính nể, đó là bộ tranh ông vẽ các nghệ sĩ nổi tiếng của Việt Nam. Họ là những người bạn ông, cùng thời với ông đó là danh họa Nguyễn Gia Trí, Bùi Xuân Phái, Nguyễn Tiến Chung, Nguyễn Sáng, Văn Cao… Các nhà văn, nhà thơ Đoàn Phú Tứ, Quang Dũng, Hữu Loan, Phan Vũ, Hoàng Cầm, Thái Bá Vân… Ông thuộc vẻ mặt và cá tính họ đến nỗi đặt bút chỉ vài nét là ra chân dung người mình yêu quý. Ông từng chia sẻ: “Tôi thường vẽ những người quen biết, những người mình hiểu sâu sắc. Họ là những người có nhân cách đẹp và bản thân họ cũng mang vẻ đẹp của hội hoạ. Ví dụ, Nguyễn Gia Trí có vẻ đẹp ung dung, hơi trầm buồn nhưng vẫn giữ được nét hồn nhiên, còn Nguyễn Sáng nổi bật nhất vẫn là đôi mắt to như mắt cá, vừa nhìn đời đau đáu mãnh liệt nhưng cũng đầy vẻ ngơ ngác, ngây thơ; Bùi Xuân Phái thì toát ra cái gì đó thật thánh thiện, thanh thoát; Nguyễn Tuân thì lại phóng khoáng, hóm hỉnh; Đoàn Phú Tứ tình cảm, dịu dàng; Thái Bá Vân thông thái, đẹp kiểu phương Tây; Thái Tuấn già dặn, uyên bác nhưng rất nhẹ nhàng…”
Chân dung Nhạc sĩ Văn Cao
“Nghệ thuật không còn làm nhiệm vụ phản ánh thế giới nữa”, họa sĩ nói. “Trung tâm của sáng tạo nghệ thuật đương đại là sự bí ẩn không cùng trong đời sống tâm linh của người nghệ sĩ. Lộ trình lãng mạn và đại tự sự đã trở thành quá khứ”. Trong con người họa sĩ của ông bao hàm con người triết học, ông sử dụng hội họa để bộc lộ con người triết học. Bùi Quang Ngọc khẳng định, ông không thể vẽ chân dung ai mà chưa gặp, chưa thấu hiểu người đó. Ông đã sống, đã trò chuyện, đã vẽ hàng trăm bức ký họa rồi mới bắt tay vào vẽ chân dung, làm sao để truyền vào bức tranh một tình cảm đặc biệt, làm hiện lên một con người sống động, thể hiện cả nhân cách của người vẽ. Các nhân vật trong mỗi bức vẽ của Bùi Quang Ngọc luôn chuyển động, xem tranh của ông, người xem nhận thấy các nhân vật không chịu đứng yên, động tác của họ rất mạnh kết hợp với bố cục chắc chắn thể hiện tay nghề cao với một nền tảng hình họa vững vàng. Ông ưa thích vẽ những người lao động, họ là công nhân, nông dân, những người chân lấm tay bùn, họ vào tranh của ông với vẻ mộc mạc, đáng yêu. Mặc dù là họa sĩ rất ưa thích vẽ trừu tượng nhưng quan điểm nghệ thuật của ông: "Dù người họa sĩ có vẽ gì đi nữa, nghệ thuật phải luôn mang hơi thở từ thực tế cuộc sống".
Một bức tự họa của Bùi Quang Ngọc
Ở bất kì thể loại nào từ vẽ kí họa đến tranh sinh hoạt, chân dung, khỏa thân, trừu tượng... Tranh của họa sĩ Bùi Quang Ngọc đều tạo ấn tượng với công chúng. Người xem có thể xem nhiều tranh của ông mà không biết chán, ông quan niệm cuộc sống luôn đổi mới nên người họa sĩ cũng phải đổi mới chính mình, trong sáng tác không nên lặp lại. Mỗi tác phẩm có cuộc sống riêng, không thể giống nhau được. Nhà phê bình nghệ thuật Thái Bá Vân đã viết về ông: ''Trên con đường hội họa, Bùi Quang Ngọc đi một mạch, cắm đầu về phía trước từ khi vào cuộc, không bao giờ ngoái trở lại tiếc rẻ những bến bờ đã dừng chân, anh đi từng bước gian nan, nhưng chính cái gian nan ấy là phẩm giá nghệ thuật của anh".
Chân dung Trịnh Công Sơn do Bùi Quang Ngọc vẽ
Bùi Quang Ngọc giữ trọn tâm huyết của mình trên con đường sáng tạo nghệ thuật. Như lời họa sĩ, để ra đời một bức chân dung như ý, ông phải sống, trò chuyện, vẽ hàng trăm ký họa về họ để truyền được trên chân dung cả nhân cách của người được vẽ cũng như tình cảm đặc biệt của mình. Và ông vẽ nhiều bức ký họa về họ tới mức có thể thuộc lòng cấu trúc trên khuôn mặt từng người. Vì thế, tranh chân dung của Bùi Quang Ngọc sống động lạ thường. Nhà phê bình mỹ thuật Nguyễn Quân viết những dòng cảm nhận đầy ấn tượng về triển lãm Trở về Hà Nội do Trung tâm Giới thiệu và trao đổi nghệ thuật – CEAE tổ chức vào tháng 12 năm 2010: “Những gương mặt danh nhân hiện lên trong vẻ thanh cao thẩm mỹ do họa sĩ áp đặt, trong cái tiều tụy đời thường mà họa sĩ nhìn thấy và trên hết trong sự cô đơn hiển nhiên mà họa sĩ chia sẻ một cách chân thực. Ai chưa từng gặp các nhân vật trong các chân dung sẽ muốn làm quen với những người kỳ lạ ấy. Ai đã từng gặp họ sẽ tin rằng hồn nghệ thuật của họ vẫn vương vấn đâu đây...”
Tác phẩm Khỏa thân, tranh sơn dầu
http://designs.vn/tin-tuc/hoa-si-bui-quang-ngoc-ve-chan-dung-rat-kho_215399.html#.WmSASZB77IV
VANDANBNN st/gt
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét