Chủ Nhật, 1 tháng 11, 2020

Thơ LOUISE ELISABETH GLUCK (MỸ) / Giải Nobel Văn chương 2020


Thơ LOUISE ELISABETH GLUCK (MỸ) 
Giải Nobel Văn chương 2020 

Nói chung là, hầu hết những tác phẩm gây ấn tượng mạnh mẽ nhất, được đánh giá cao nhất ở thể loại văn chương, đều chung một điểm: nói về sự đau khổ, mất mát, bất hạnh, bi kịch của con người. 
Có lẽ như người kia bảo, hạnh phúc thì ai cũng giống nhau, chỉ có nỗi buồn là mỗi người một kiểu. 
Nhìn ảnh Gluck thấy một vẻ buồn, đọc thơ Gluck cũng thấy man mác một niềm bi cảm. Nhưng nỗi buồn của Gluck là một huyền cảm riêng dị, nó không gắn với tín ngưỡng tôn giáo, mà sinh thành từ việc thi nhân thường mượn huyền thoại cổ xưa, thiên nhiên và tâm lý học hiện đại để giãi bày, biểu lộ, khám phá, giải thích, truy vấn, phát hiện cảm xúc, nội giới nữ tính của mình. 
Cũng vì thế, thơ của Gluck mang vẻ đẹp bí ẩn, khó hiểu. nếu người đọc cứ bám víu vào ngữ pháp, câu, chữ, cứ cố tìm kiếm “cái gì đó" thì sẽ khó tiếp cận thơ bà hơn là nếu thấy trở ngại từ từ ngữ thì hãy mặc cho cảm xúc mình trôi chảy tự do theo các con chữ và hình ảnh mà Gluck trao tặng cho chúng ta. Như ngắm nhìn một kiệt tác hội họa trừu tượng. 
Dưới đây xin giới thiệu một số bản dịch thơ Gluck của Nhật Chiêu. Chúng ta sẽ hình dung được một cách cụ thể hơn bi cảm liên thế giới ấy: tiếng chim xa lìa bóng, tuyết tan trong lòng đất, hoa nở trên đầu sóng, tiếng hát trong bóng đêm và linh hồn trong một hình hài đang tạo tác. 

DỤ NGÔN BAY 
(PARABLE OF FLIGHT) 

Chim bay đi có gì đáng kể? Cần 
biết ư tên của loài chim? 
Chim bay rồi , thế đấy 
thân thì bay trước tiên 
rồi tiếng kêu buồn vẳng lại. 

Và từ độ ấy , 
không còn thấy bóng chim. 
Anh phải biết mê tình ta cũng vậy. 
Mỗi nụ hôn là thực, để một ngày 
Mỗi nụ hôn rời mặt đất - mà bay. 

HOA TUYẾT ĐIỂM 
(SNOWDROPS) 

Tôi là chi, thế nào tôi sống 
người biết chưa tuyệt vọng như tôi 
thế thì người sẽ hiểu thôi 
ý mùa đông đến với người mùa đông. 
Có là chi mà mong lại sống 
đất đè tôi. Chẳng vọng hay mong 
tỉnh ra lại thấy là thân 
cựa trong đất ẩm nhớ lần hồi xưa. 

Lại bung nở trong làn nắng lạnh 
nụ đầu xuân lại ánh lên chơi 
sợ à nhưng bọn các người 
khóc kêu vâng ạ niềm vui vô thường 
trong trần gian mới gió sương. 

HÁT RU 
(LULLABY) 

Đến lúc nghỉ rồi, em đã có 
đủ nôn nao cho khắc thời này. 
Hoàng hôn, rồi đến đêm. Đom đóm 
vào phòng chơi, bay đó bay đây, 
mùa hạ êm ru ôm cửa sổ đầy. 

Chớ mà suy tư nữa. 
Này nghe hơi thở ta và em thở say 
như đom đóm, mỗi làn hơi thở nhẹ 
sẽ bừng lên cho thế giới hiện bày. 

Ta hát cho em dài đêm hạ. 
Ta chiếm hồn em, thế gian không thể 
giữ cho em một ảnh tượng dài. 
Em phải học yêu. Con người phải 
được dạy để mà yêu 
lặng im và bóng tối. 

HOA SI LA 
(SCILLA) 

Không mình tôi, ngốc à 
không tự ngã, mà là 
Chúng Ta- Những Làn Sóng 
với khung trời xanh pha 
tựa như lời phê phán 
gởi thiên đàng : Cớ gì 
bạn ẩn đi tiếng nói 
ai biết để mà chi 
khi bạn là hình thể 
đâu hay vô thể kề. 

Bạn nhìn lên ? Chỉ lắng 
nghe âm vang đang rền 
giọng thần linh đang vẳng 
như mỗi người đang rên 
mà cô đơn , đứng bật 
lên bên trên chúng ta 
định mình thành kẻ ngốc 
cho vòng đời. Ối a : 

Bạn đi vì ai đó 
gởi bạn đi thế thôi 
như là mọi thứ khác 
gió gieo trồng bạn chơi 
mà cứ thế muôn đời 
ai cũng nhìn xuống nước 
xem bóng hình đang trôi 
và nghe gì ? Ôi sóng 
trên sóng tiếng chim trời. 

CHÂN DUNG 
(PORTRAIT) 

Bé thơ vẽ dáng ai nào 
hình dung cơ thể một màu trắng tinh 
Biết chưa đầy đủ do mình 
đời như thiếu vắng nét hình đâu đây 
Thì như cái tuổi thơ ngây 
đến xin mẹ vẽ cho đầy chân dung 
Trái tim mẹ vẽ 
như rung 
lên trên trống vắng đi cùng với tranh. 

------------ 

Hình minh họa: chân dung tác giả 
Nguồn: từ fb luu hong son
VANDANBNN st/gt

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét