99 BÀI VĂN NGẮN MỞ LÒNG/ Bài 42/ Tọa đàm Truyền Hình Thơ Bạn Thơ

99 BÀI VĂN NGẮN MỞ LÒNG
Bài 42. Tọa đàm Truyền Hình Thơ Bạn Thơ

Tọa Đàm sách Thơ Bạn Thơ, với sự tham gia của các nhà văn thơ Tô Hoàng, Nguyễn Thị Hiền, Hoàng Vũ Thuật, Trương Chính Tâm, Hoàng Vũ Quân, Lý Phương Liên, Nguyễn Nguyên Bảy và Ban nhạc cùng các nghệ sĩ ngâm thơ TPHCM.
Phát sóng lúc 15g20 phút ngày Thứ Hai, 15.7.2013 trên HTV9 Đài THTPHCM

Phát biểu tham gia tọa đàm của Nhà văn Tô Hoàng:

Trên tay tôi là hai tập thơ mang tựa đề “ THƠ BẠN THƠ” mà vợ chồng hai nhà thơ Nguyễn Nguyên Bảy và Lý Phương Liên là người chủ trì, chủ biên và...cũng là người chủ chi, vừa cho ra mắt bạn hữu và giới yêu thơ vào những ngày cuối năm 2012, đầu năm 2013 vừa qua.
Cấu trúc của hai tập giống nhau, đều được chia làm 3 phần.Phần 1 của mỗi tập-giống như khúc nhạc dạo  là 99 câu thơ hay của thi nhân từ xưa tới nay. Phần 2 cũng của mỗi tập là phần thơ dành cho 10 nhà thơ đã khuất núi. Phần 3 là phần “ Thơ Người thơ đương thời”. Tính tổng cộng cả 2 tập đã có thơ của 130 nhà thơ và người làm thơ được giới thiệu.
Xin bạn lưu tâm ngay tới những con số. Tại sao mở đầu mỗi tập “ THƠ BẠN THƠ” là 99 câu thơ hay, chứ không phải 100, 110, 120? Tại sao mỗi tập chỉ giới thiệu thơ của 10 nhà thơ quá cố, dù tính cho tới mùa hè năm 2013 này chưa có ai công bố con số những thi nhân rời bỏ cuộc đời trần thế này để phiêu diêu sang thế giới cực  lạc là bao nhiêu? Với những nhà thơ, những người làm thơ đương đại số tổng ở tập 1 là 55; số tổng ở tập 2 là 75. Tại sao không đông đúc hơn, xôm tụ hơn nhỉ? Dù biết rõ rằng, 2 tập này chỉ là sự mở đầu của những tập “ THƠ BẠN THƠ” sẽ ra mắt dài dài những năm tháng sau. Vì vậy, chắc chắn những con số vừa nêu tuyệt nhiên không phải là do sự hạn chế của số trang mỗi tập; càng không là sự so đo, tính toán của đồng tiền chi ra cho khâu in ấn!

Trở lại với tiêu đề của mỗi tập thơ, “THƠ BẠN THƠ”. Tuyệt nhiên không phải Thơ của Bạn Thơ. Cũng không phải Thơ và Bạn Thơ . Hiểu như thế nào đây?

Thơ và nhà thơ, và người làm thơ được tuyển chọn, giới thiệu trong “ THƠ BẠN THƠ” tuyệt nhiên không xếp theo danh phận sang hèn, chức tước cao thấp, sự nổi danh nhiều hay ít. Họ xếp hàng đấy, mà không ra hàng lối, đan xen nhau, ríu ran, tíu tít, hồ hởi trong một sự dân chủ, bình đẳng khi đã trút bỏ được mọi hư danh thật, giả; lớn nhỏ mà miệng thế ban tặng. Họ mãn nguyện, sung sướng khi bước vào thế giới “THƠ BẠN THƠ” để không bị xếp vào những tổng tập, tuyển tập, toàn tập, thoát tránh khỏi những ánh mắt ne nét; những cái gật gù khắt khe của những quan niệm sơ cứng, công thức; những thứ lý luận đã trở nên quê mùa, kệch cỡm. Họ họp mặt trong “ THƠ BẠN THƠ” không theo ngày sinh tháng đẻ; không theo năm tháng bài thơ ra đời, quê quán của nhà thơ, để khỏi bị biệt loại thành hàng lối thơ thời tiền chiến, thời hậu chiến; thơ phía bên này hay phía bên kia; thơ mang tính chiến đấu,hay chỉ là thứ thơ buồn vui thì bật nẩy ra thơ?

Còn điều này nữa cũng đáng là cái lạ, điều đáng lưu tâm trong “ THƠ BẠN THƠ”. Xét gần lại, kể từ năm Dân chủ Cộng hòa tới nay sự sống của thơ (xin nhấn mạnh không phải là “sức sống” ) trong rất nhiều chục năm được nuôi bằng đồng tiền của Nhà nước. Tạm nói đơn giản, một tập thơ của anh của chị chỉ khi được Nhà xuất bản gật đầu, chịu chi tiền nó mới có quyền cất tiếng khóc chào đời. Đến thời buổi kinh tế thị trường, mọi chuyện trở nên đơn giản, dễ dàng, vui vẻ hơn. Có trong tay 5,7 chỉ vàng hoặc do con cháu cho, hoặc chắt chiu, bo bỏm từ đồng lương hưu bạn cứ ngồi vào bàn làm thơ đi. Và tự kiểm tra, tự kiểm soát lấy những gì sẽ bị cấm đoán, cắt bỏ. Dăm bữa, nửa tháng gom được một tập, mang tới nhà xuất bản và chờ đợi chừng ấy thời gian nữa..bạn nhất định trở thành nhà thơ; thơ của bạn sẽ được ngâm vịnh, được tung hô, chí ít ra là trong câu lạc bộ phường xóm. Đồng tiền đã và đang lũng đoạn cả thế giới thi ca thiêng liêng. Khi Thơ trở thành mặt hàng thì cũng có nhiều hàng rổm là lẽ đương nhiên. Chả đã xẩy ra những vụ om xòm, ầm ĩ quanh việc đại gia này, đại gia kia vung tiền ra để mong làm thi nhân bất tử, để mong những vần thơ nôm na, mách qué của mình trở thành tuyệt tác mang tầm nhân loại đó sao?

Với “ THƠ BẠN THƠ” vợ chồng hai nhà thơ Nguyễn Nguyên Bẩy-Lý Phương Liên đã hành xử đồng tiền trong lĩnh vực thánh thiện này như chưa từng ai làm thế. Anh chị kêu gọi bạn hữu văn chương, kể cả những bạn bè yêu văn chương, có tấm lòng với văn chương hãy gửi thơ của mình tới; hãy giới thiệu những bài thơ hay mà họ biết. Anh chị gom lại, tuyển chọn,biên tập, soạn thành sách…Và điều quan trọng hơn là tự móc tiền túi in ấn hàng ngàn bản “ THƠ BẠN THƠ” ; hết tập đầu, tiếp tập 2 và lại móc tiền túi ra để thanh toàn tiền cước bưu điện, gửi hết chục tập này, chục tập khác ra miền Trung, lên Tây Nguyên, lên tít tận Tây Bắc, Việt Bắc tới những bạn thơ có thơ in trong tập. Thơ có thể đã bị lãng quên trong trí nhớ, bị mục ải trong hộc bàn, bị nghẹt thở ngay trong bào thai mà không thể cất tiếng khóc chào đời…Với “ THƠ BẠN THƠ” thơ đã hồi sinh, thơ tìm lại ban mai sinh sôi, nẩy nở của mình; thơ được khai sinh để bước vào đời..

Có nên xếp sự ra đời của “ THƠ BẠN THƠ” là một sự kiện văn học ? 

Tự bỏ công sức để tuyển chọn, để biên tập, để mang thơ bạn hữu tới nhà in..Tự bỏ tiền túi ra trang trải tất cả. Một tấm lòng thanh sạch, không toan tính, không vụ lợi vì Thơ, vì Bạn Thơ như vậy sẽ có ý nghĩa ra sao trong khi đời sống văn học hôm nay có quá nhiều diễn tiếng xấu, nhiều việc làm vẩn đục,  vì danh, vì lợi cho bản thân, chứ không phải vì Thơ, vì Văn…

Giải thích ra sao những gì vợ chồng hai nhà thơ Nguyễn Nguyên Bẩy-Lý Phương Liên manh nha, ấp ủ, gửi gắm, ký thác vào sự ra đời của “ THƠ BẠN THƠ” đây?

Tôi ngẫm nghĩ, tôi giả định, tôi nâng lên đặt xuống các giải pháp, các lời đáp…

Sau cùng, tôi vẫn tin rằng, hai người bạn của tôi, hai nhà thơ Nguyễn Nguyên Bẩy-Lý Phương Liên khi thực hiện việc cho ra mắt hai tập “ THƠ BẠN THƠ” họ chỉ có một mục đích duy nhất: Làm MỘT CUỘC CHƠI với thi ca, với bạn bè, với người yêu thơ, với Đời, với cái Hữu hạn trong cái Vô Hạn. Ngoài ra bạn tôi không có một đích ngắm nào khác..Như bất cứ cuộc chơi nào, cuộc chơi này của hai người thơ Nguyễn Nguyên Bẩy-Lý Phương Liên cũng chứa đầy những điều lý thú, những bí ẩn cần hợp sức khám phá!

Nv Tô Hoàng
99 BÀI VĂN NGẮN MỞ LÒNG
Bài 42. Tọa đàm Truyền Hình Thơ Bạn Thơ
Bt lại tại Sugar Land Houston Texas Hoa Kỳ.