HOA CỎ VƯỜN NHÀ TỤNG XUÂN/ Thơ Nguyễn Nguyên Bảy / Trường Tụng Lễ Tạ Gia Tiên trước thềm Năm Mới / SÔNG CÁI MỈM CƯỜI

Trường Ca Lễ Tạ Gia Tiên trước thềm Năm Mới
SÔNG CÁI MỈM CƯỜI

NSND, Đạo diễn Điện ảnh ĐÀO TRỌNG KHÁNH

THẮP MỘT NÉN NHANG CHO SÔNG CÁI MỈM CƯỜI..

Nguyễn Nguyên Bảy, hôm nay, lúc này, nhang đã thắp và tôi sắp đọc tráng ca Sông Cái Mỉm Cười của ông để tưởng nhớ hương hồn các bậc sinh thành ra chúng ta đã khuất. Vâng, hoàn toàn đúng như thế, cha mẹ chúng ta đều đã chầm chậm hóa thân vào sông Cái..

..Thơ ông tràn ngập linh khí, thơ ông như có người cõi trên nhập vào, rồi bảo ông tuôn chảy, tuôn chảy không ngừng nghỉ, ai đọc cũng được, ai nghe cũng được. Tôi tự hỏi đó có phải là trận mưa đá khổng lồ từ trời đổ xuống. Mà không, nếu ví với mưa đá thì e là có tai họa, tôi bèn bảo cơn mưa đá ấy khi đổ xuống thân thể ta nó tan thành trận mưa rào, tắm mát, tắm sạch đời ta dù chỉ trong khoảng khắc. Dù đã thăng hoa trận mưa đá hay mưa rào ấy không mây, đúng là không mây, nhưng vẫn thấy là không phải, mà thơ ông phải là trận mưa chiều, tạnh ngay, làm quang đãng sáng lóa mọi tầng tầng mái nhà không phân biệt hèn sang, giầu nghèo, để không ai phải ganh tỵ là trời quang mây tạnh dành cho riêng ai, mà là cho tất cả, ai muốn nhận cũng được.. Tôi xin chỉ nói về thơ ông như thế e là đã nhiều, bởi thơ ông đã nói quá đủ về tình yêu, về cuộc đời quá đẹp và quá buồn của chúng ta, về thế thái nhân tình thời chúng ta đang sống..

Kính lạy linh thiêng Sông Cái Mỉm Cười/ Cha chầm chậm hóa thân vào Sồng Cái..

SÔNG CÁI MỈM CƯỜI

Sông mở lòng trang nghiêm
 Nước không trôi đỏ vắt
 Anh thả tro bụi cha vào sông
 Xin mát mẻ hồn
  Hồn cười trong nước
 Anh hái những lá cỏ mật
 Thả xuống sông làm thuyền
 Hồn ngồi lên thuyền
 Mắt níu bờ da diết
 Đê kè thổ đất
 Thương nhớ lòa tròng
 Thương nhớ không bật khóc
 Làm sao nước mắt xuống thuyền
 Tiễn cha về cực lạc
 Anh nghe thoang một triền gió ngát
 Sông Cái mỉm cười
 Từng đàn cỏ mật chèo khua...

+

Như chỉ mới tối hôm qua
 Áp thấp gió mây cờ xí
 Quân hồn ngợp trời nước lửa
 Chiến thuyền phủ kín sông trăng
 Cha thiêm thiếp nằm nghe bão nổi
 Qua lời kể của thằng cháu nội
Truyện Tam Quốc tranh hùng
 Giọng bi bô sang sảng giống hệt ông
  Tích quá quan trảm lục tướng
 Anh như thấy nụ môi cha nở mỏng
 Hoa từng cánh se khô
Bay sang môi con anh đỏ chót mơ hồ
 Thành ròn cười khanh khách
 Anh linh cảm trời đang gần gang tấc
 Trong bước chân cha
 Và đất trong mắt cha
 Thăm thẳm hun hút
 Anh như nghe âm thanh gọi nấc
 Con anh quì áp mặt ông
 Hai ông cháu thì thầm
 Điều sau này anh mới biết
 Ông cho cháu nốt nụ cười
 Trước khi ra bến đò sông Cái
 Du sông tan bão nắng hoa...

+

Như chỉ mới trưa hôm qua
 Vợ anh đun nước lá thơm mời cha tắm nhọc
 Lần đầu tiên trong đời anh thấy cha khóc
 Vợ anh quýnh quáng van nài
  Mặt cha mưa cười
 Mưa tan vào nước lá thơm
 Khói sương một nhà hơi ấm
 Anh giúp vợ lau khô mình cha
 Bồng gió lên giường
 Giọng cha hoan lạc lạ thường
  - Lúc cha sinh ra đỏ hỏn
 Mẹ của cha tắm rửa cho cha
 Mấy ai được hưởng tuổi già
 Nước thơm con dâu tắm mát..
 Anh nắm tay cha hít hà hương nước
 Lửa hồng dưới bếp hoan ca

+

Như chỉ mới sáng hôm qua
 Mẹ anh đi nuôi con dâu ở cữ mới về
 Ông ngồi bên cửa sổ
 Giỗi già hờn vợ
Bà men ngồi xuống bên ông
 Cong mềm lưng nhớ
 Hai bàn tay tìm nhau
 Một tay gầy
 Một tay khô
 Mộc mạc lời năm mươi năm trước
 Tình ngỏ vụng về
- Tôi đi xa ai hát ông nghe
 Cháu nội thì chưa vỡ giọng
  Con dâu công việc bộn bề?
  - Sáng nào tôi chẳng nghe bà hát
 Ngàn cây số có gì xa với gió
 Có gì xa với lòng
 Năm mươi năm tiếng hát thức bình minh
Nhưng chiều chiều làm sao khuây nhớ?
- Nhớ thùng nước tắm cho tôi ?
Tay gầy tay khô cười ra nước mắt
 Anh nghe trộm những lời quy tước
 Biết tình không có tuổi già..

+

Vẫn là mới tối hôm qua
Anh ngồi hiu hiu đắng chat
 Buồn mình chẳng chút công danh
 Để mẹ cha mát mặt
 Chợt cha hỏi anh điếu thuốc
 Tự mình lóng ngóng quẹt diêm
 Xanh leo ngọn lửa
 Suốt đời cha không hút thuốc
 Ôm ngực rúc một cơn ho
 Lại hỏi nhà mình có rượu
 Ngơ ngác anh rót Nàng Vân
 Cha nhấp môi mặt lửa
 Ho ra tiếng cười

 Mát mặt tuổi già ơi
 Con tôi muốn công danh bổng lộc
 Để xây lấu Đồng Tước
 Cho cha hưởng sướng Nhị Kiều
 Rồi cha hát Kiều
 Tiền Đường ngộ thành sông Cái
 Sông luân hồi miệt mải
 Cho phù sa muôn đời
 Chẳng chút chi đòi lại
 Chỉ đòi còn mãi dòng sông
 Cha nhìn anh mắt xuất thần hồn
 Ngâm nga bài thơ anh viết về sông Cái
 Sóng lòng phụ tử ngân nga...

+

Vẫn là mới sáng hôm qua
 Cha thức kể giấc mơ vể làng
 Vợ chồng người nhà đò chở cha qua sông
 Cô vợ chèo đò
 Người chồng ngồi bên cha vì lo cha té ngã
 Ôi tuổi già thật tệ
 Cha từng lội qua sông như một con kình
 Cha về gặp lại đồng xanh
 Gặp lại những thằng Cu cái Gái
 Khoanh tay chào hỏi như chim
 Cỗ bàn rạp tiệc liên hoan
 Sao cha chỉ thèm củ khoai năm Dậu
 Củ khoai thờ ngoài đình làng
 Cha thắp nhang tạ củ khoai thần
 Trước một lễ hội rước dâu
 Áo đỏ áo xanh trăm sắc ngàn mầu
 Rồng rắn lên đê
  Sông Cái nước to

Xuôi về xuôi rất vội
 Xuôi theo cả sắc mầu chói lói
 Bóng đoàn người rồng rắn trên đê
 Cha bỗng nghe tiếng bà nội hát
 Tiếng hát mía ngọt
 Cha chạy theo tiếng hát của bà
 Gọi mẹ
 Giật mình mới biết chiêm mơ
 Vài ngày nữa là Rằm Tháng Bảy
 Sông cái nước đang to
 Nhưng làng mình không còn lo lụt nữa
Cha ngồi tưởng bóng sông quê
Triền cỏ bờ đê say nắng

+

Vẫn là mới tối hôm qua
 Trăng xanh cành bưởi
 Đôi bạn tình không tuổi
 Uống trà thoại yêu
  - Lần đầu tiên thấy mình lòng tôi chiêng trống
Trống chiêng một đống núi ngồi
 Lạc mắt nhìn công nhìn phụng
 Phô khoe ngũ sắc vây mình
 Công phụng làm sao bằng núi
 Tôi hằng ao ước tựa lưng
  - Ngày mình sinh cho tôi thằng cả
 Tôi nhìn thấy trên dòng sông Cái
 Bao nhiêu là cầu lụa
 Trên cầu xoan ghẹo giao duyên
  - Còn tôi thấy toàn lửa Ngọ
 Chàng lực điền mồ hôi mật ứa
 Tưới mát cánh đồng xanh
- Ngày mình theo tôi buôn bè
 Vào chợ tiền đầy tay nải
 Lại phụng lại công múa vái
 Mắt mòn nhìn gái một con
 Đồng tiền gieo họa
 Đồng tiền gieo buồn
  - Ai bảo mình ham cờ bạc
 Ai bảo mình say rượu chè
 Mình mê cô đằu trống phách
 Cắt sợi tình ra
- May mà đôi mình tỉnh ra
 Quẳng tiền xuống ghềnh sông Cái
 Mình lại là mình lực điền
 Tôi lại là tôi trồng dâu,ươm kén
 Tiếng hát ban mai mình liệng
 Tôi nghe mát cả đồng xanh
  - Tôi muốn đêm nay được nghe mình hát
  - Tôi đã hát mình nghe cả đời
 Mà mình vẫn cứ tình trai
 Vẫn cứ đòi nghe tôi hát
 Mình uống chén trà này tôi rót
 Như hồi mình mới đôi mươi..
 Tay cha run chén đợi lời
 Chén tình mẹ đón nâng môi
 Lời tình lầm thầm như hát
 Say lịm cha đong đứa vai
 Hoa vườn nhà bên thơm ngát
 Một vùng sông gió thiên thai

+

Vẫn là mới thức ban mai
 Cha đưa anh bức thư gửi người con trưởng
 Lần đầu tiên cha viết dối các con
 Về sức khỏe mình
 Chữ nghĩa từng dòng núi lở
 Giấy trắng vãi tung đất đá
 Đất nước dài bao nhiêu đường sá
 Tiền đâu ra vào thăm thỏa nhớ thương
Cha gửi những cái hôn
 Cho khắp lượt cháu con nội ngoại
 Cha bảo cha còn sống mãi
 Đọc thư đừng đứa nào buồn
 Anh không dám buồn
 Gửi lá thư đi
 Anh linh cảm thấy bao nhiêu lửa nắng
 Trút xuống đời cha
 Sông hồn bắt đầu sôi
 Khí hồn bắt đầu thăng

+

Vẫn là mới sáng hôm qua
 Cha gọi thân yêu quây lại bên giường
 Dặn những lời đỏ thắm
 Với anh:
 Bà nội sinh cha nơi bến sông
 Bà đang đến đón cha về
 Hãy để thân xác cha về với Mẹ
 Đừng cỗ bàn nhạc hoa cờ xí
 Với mẹ anh: 
 Mình đừng khóc tiễn chân tôi
 Tôi đi trước đào cho mình cái giếng
 Hoa chanh mình tắm thơm chiều
 Với vợ anh:
 Nước non còn bởi còn người
 Bể mặn bởi nước mắt đời yêu nhau
 Với con anh
 Ngực ấm không lời
 Cháu nội ôm ông vỡ khóc
 Cha nhìn thân yêu khắp lượt
 Thiêm thiếp mặt mơ

+

Cửa mả mở
 Với anh ba ngày như mới hôm qua
 Một đời như mới hôm qua
Cha anh còn sống hôm qua
 Mà hôm nay đã âm dương hai cõi
 Cha ơi Anh hơ hải gọi
 Chỉ nghe tiếng cha đáp phía hôm qua
 Hôm qua không thể nào sống lại
 Để anh nâng giấc ngủ cha
 Để anh dâng cha tờ báo mới
 Để anh rót hầu cha chén trà
 Để anh gục đầu vai cha những ngày đen tối
 Rằng đích anh tới
 Vườn đời đầy hoa
 Mà chân anh đã tới cổng vườn
 Anh sẽ hái nụ cười thương
 Trả lại môi cha tạ tội
 Ngoảnh lại sau lưng toàn là ngày hôm qua
 Tiếc thương chót lưỡi
 Hối hận đầu môi
 Tại sao anh không là thế này
 Tại sao anh không là thế khác
 Cho đời cha hoan hỉ những hôm qua
 Để những hôm qua bớt buồn bớt cực
 Cha cũng là người bằng xương bằng thịt
 Nào phải thánh thần chi
 Mà anh để cha ăn mây uống gió
 Nuôi anh một đời vô tích sự
 Anh bật khóc thành tiếng
 Nước mắt tràn đê
 Chảy xuống sông

 Lạ kỳ chưa
Sông Cái mỉm cười
Trôi đi những thuyền cỏ mật
Cha đứng trên thuyền
Thuyền cười trên sóng nhấp nhô
Cha chầm chậm hóa thân vào sông Cái...

+

Ai bảo nước đi nước không trở lại
  Nước trôi rồi nước thăng mây
  Mây chín lại rụng về làm nước
Sông chảy qua làng
Thuyền cỏ mật đậu xanh mặt bến
Cha hỏi thăm đoàn người gồng gánh phù sa
Có ai là con cháu
Nghe cha hỏi choáng choàng anh gọi
Chỉ thấy môi sông Cái hồng cười
Đón gạo thơm và muối trắng
Con trai anh rắc xuống như hoa
Và dòng sông nắng trôi qua.

 Hai cha con lững thững về làng
Mỗi người mang theo theo một dòng sông Cái
Trong anh sông Cái mỉm cười
Và anh tin lòng con anh
  Sông Cái cũng mỉm cười...

Sài Gòn 1983

VANDANBNN
Chúc Mừng Năm Mới