VANDANBNN : Tiểu thuyết TÌNH BIỂN tôi viết năm 1986-1987 tại Sài gòn,trong chuyến đi công việc tại Mỹ, tìm thấy trong Thư Viện Seattle Wasington và trên các mạng thuvien.maivo.com, vnthuquan.net, và easycome.us/ liền post về lại trang nhà như món quà nhỏ trân trọng tặng bạn đọc.
TÌNH BIỂN Tiểu thuyết/ Sắp tái bản
NGUYỄN NGUYÊN BẢY
Chương Kết: Quy Luật
Tư Lịch được mời đi dự
tiệc liên miên. Không chổ nào có thể từ chối được. Tin tìm thấy dầu ngoài thềm
lục địa đã làm cho cả thành phố náo nức. Ngoài khơi tổ chức lễ đốt dầu, trong
đất liền: mít tinh khắp các hội trường, khiêu vũ khắp các sàn nhẩy
khách sạn. Tiệc lớn khắp các cơ quan, còn tiệc nhỏ gia đình nào cũng tổ chức.
Từ sáng tới giờ, Tư Lịch
đã phải dự tới bốn bữa tiệc. Một tiệc ở khách sạn Thanh Thúy, bà Thanh Thúy
khẩn khoản mời anh, nhìn đôi mắt rưng rưng của bà, Tư Lịch không cách chi từ
chối.
Ông giám đốc ạ, bà Thanh
Thúy tâm sự, khi tôi bắt đầu xây cất khách sạn Thanh Thúy thì Mỹ cũng bắt đầu
công việc tìm kiếm dầu. Những người dân miền Nam này, đều hiểu rằng, nếu Mỹ tìm
thấy dầu ngoài khơi Vũng Tàu, thì thành phố biển này sẽ vượng phát. Tôi mơ mộng
mình sẽ xây cất thật nhiều khách sạn. Nhưng họ đã chẳng tìm thấy dầu.
Bây giờ chúng ta lại tìm
thấy dầu, Tư Lịch tươi cười hỏi lại:
- Chẳng lẽ thành phố
biển này không vượng phát?
- Cũng chính vì lẽ đó, tôi
xin được cụng ly cảm ơn ông. Ông hay cách mạng cũng
chỉ là một. Cách mạng đã cứu những con người như tôi thoát khỏi chết chìm trong
ao xoáy. Thanh Thúy lặp lại cách nói của Mạnh, hôm ngay ảnh trực cả ngày ngoài
đội cứu nạn bờ biển. Tối nay, hai người sẽ cụng ly với nhau mừng cái mừng lớn
lao, trọng đại này.
Métđôten Kỷ kéo Tư Lịch
tới bằng được tới bàn tiệc mà ông gọi là “tiệc của những người lao động”. Quanh
những dãy bàn dài là anh chị em làm bếp, làm bàn, làm buồng, những gương mặt
trẻ măng. Tất cả đồng loạt mừng Tư Lịch. Giọng métđôten Kỷ lạc đi trong sung
sướng:
- Tất cả chúng ta nâng
ly mừng đồng chí giám đốc.
Những tiếng ly tách chạm
vào nhau. Tiếng hò reo. Và metđôten Kỷ đã khóc.
- Kìa ông Kỷ, sao ông
lại khóc.
Métđôten Kỷ nói trong
nước mắt:
- Ông giám đốc biết hoàn
cảnh của tôi đó, các con, các cháu rồi đây cũng biết hoàn cảnh của tôi… Sở dĩ
tôi không đi theo các con tôi ra nước ngoài, vì nếu ra
nước ngoài thì đời tôi làm gì có được cái sung sướng của ngày hôm nay. Tôi đã
sống trọn đời chỉ mong được thấy thành phố chôn nhau, cắt rốn của mình có ngày
hôm nay.
Tư Lịch thấy cay đuôi
mắt. Mình cũng ao ước như ông ấy và mình đã tọai nguyện.
Tư Lịch tới được nhà bà
Cẩm Vân thì đã quá trưa. Thanh và My My vừa trông thấy ông đã chạy ùa ra. Họ ôm
chầm lấy ông mừng rỡ. Còn bà Cẩm Vân đang bận công việc gì đó trong nhà, cũng
bỏ việc chạy ra tận thềm tam cấp.
- Ông Tư, cả gia đình
chúng tôi chờ ông.
Tư Lịch hiểu người đàn
bà này, bả không phải dạng người đầu môi, chót lưỡi, cái gì bà không thích, bà
không làm, cái gì không muốn, bà không nói. Sau cái đêm My My bỏ trốn, bà Cẩm
Vân đã muốn đoạn tuyệt với con, nhất là khi nghe tin Thanh và My My đã tổ chức
lễ cưới. Tất nhiên đó là lễ cưới của hai đứa bà nói với mọi người như vậy, còn
với chức phận làm cha mẹ, bà không chấp nhận. Bà đóng cửa không tiếp xúc với
bên ngoài và cũng không nghe bất cứ tin gì của My My. Cho tới một ngày kia, bà
nhận được thư của Hồng Hoa gửi về. Hai lá, một cho bà, và một cho My My như
trước đây cô vẫn gửi vậy. Thư cho bà vẫn đầy những lời lẽ đẹp đẽ, sung sướng.
Còn thư gửi cho My My bà không cầm được tính tò mò, và chưa bao giờ bà làm cái
việc đọc trộm thư con gái, nhưng bà đã đọc.
“ My My ơi, thằng Tô Mát
đã ném chị ra đường như ném trái cà chua thối, khi nó phát hiện ra chị
mắc bệnh… Em ơi, nếu như không vì má, vì em thì chị đã chẳng còn thiết sống làm
gì nữa. Chị định đi Canada để đoạn tuyệt với cái thiên đường ma qủy mà qủy sứ ở
đây cũng đã nhẵn mặt chị. Chúng chỉ chấp nhận cho chị một lối thoát duy nhất là
làm đồ chơi cho chúng…”
Bà Cẩm Vân đã khóc tầm
tã trên bức thư ấy. Và bà đã vào phòng My My lục tìm tất cả những thư của cô
con gái lớn gửi về. Bà đã đọc tất cả. Sự thật chua xót đã giáng xuống
trái tim người mẹ một đòn quá nặng, khiến bà quỵ xuống. Bà nằm bệnh liệt giường
ba ngày liền. Tới ngày thứ tư bà mới cho chị Hai đi tìm My My.
- Con đã có tội rất lớn
với má là con đã không cho má biết những gì con biết về chị con, bởi lòng má
chỉ mong cho các con được nên người, sung sướng và hạnh phúc.
Hai má con ôm nhau khóc.
Bà Cẩm Vân giật mình vì
cái bà gọi là “lòng thương con mù quáng”. Bà tự sửa sai, bằng cách cho gọi Thanh đến, chấp nhận cho hai
người được tổ chức một đám cưới trước hai họ và bạn bè. Hai sự kiện tiếp sau đó
đã khiến lòng tin của bà với cách mạng từ con số không, bổng trở thành một cái
gì đó thật vững chắc. Thằng Thanh dù sao cũng là một tri thức dưới chế độ cũ
vậy mà người ta tín nhiệm cho đi tham quan nước ngoài. Còn cách mạng, họ đã làm
được cái việc mà bà không bao giờ tin là họ có thể làm được. Họ đã tìm thấy dầu
ngoài khơi.
- Xin ông giám đốc đừng
chấp tôi, vì dù sao tôi cũng chỉ là đàn bà.
Tư Lịch mỉm cười, tại
sao bả lại giải thích sự chậm nhập cuộc của mình với cách mạng bằng một lý do
như vậy. Đàn bà hay đàn ông gì cũng vậy, vấn đề là chúng tôi đã làm gì để những
người như bà tin vào cách mạng.
Duy có bữa tiệc nhà Châu
là hợp gu với Tư Lịch hơn cả. Cậu ta đã đi xuống tận chợ Bà Rịa mua về một con
cầy gần mười ký. Tiệc với món đặc sản thịt cầy bao giờ cũng là một thú vị đáng ghi
nhận.
Phải thừa nhận Châu làm
món thịt cầu nào cũng ngon, nhưng do bị bão hoài về tiệc nên Tư Lịch không nhận
hết cái ngon của hương vị. Anh đành tìm cảm giác ngon trên gương mặt của những
người cùng dự tiệc.
Chỉ cần nghe Đại giải
trình về cái “kỳ diệu” của các món ăn dân tộc cũng đủ mê. Tư Lịch hiểu
rằng, cái thằng Đại lém này chưa chắc đã biết làm một món ăn nào cho ra hồn,
nhưng nói về món ăn thì có vẻ thạo. Nó đang thao thao về món thịt cầy Hàng Lược
lại chuyển qua món cháo lòng tiết canh Trảng Bàng, nó đặc biệt ca ngợi loại
bánh tráng ăn với món lòng heo, theo nó thì bánh tráng được nướng nhẹ, rồi phơi
sương qua đêm, sương đêm đã làm cho tấm bánh tráng đang từ ròn tươi trở nên mềm
mà không ỉu, loại bách tráng này gói với các thứ rau, gói với đồ lòng thì
cứ gọi là không thể có món nào ngon hơn. Tư Lịch bật cười về cách diễn tả của
Đại. Nó ham mê du lịch, ham mê đến tận cùng, đến hết mình. Nhớ món ăn
ngon của mỗi vùng, mỗn miền thì cảnh vật và con người của vùng đất đó, miền đất
đó làm sao có thể quên được.
Bài ít nói hơn, chỉ nhìn
Đại tủm tỉm cười. Tin tìm thấy dầu đối với cụm khách sạn Hoa Phượng, đã được
đánh mốc bằng đợt nghiệm thu phi lao trồng trên bãi các đợt đầu. Anh chị
em trồng cây gọi đùa đó là “hàng phi lao vỉa dầu”. Đại khoe với Bài là đã ghi
vào nhật ký của mình sự kiện trọng đại đó, cam đoan là năm năm sau, khi dẫn
khách du lịch đi dưới hàng phi lao này, anh sẽ kể tường tận cho mọi người nghe,
những hàng cây này đã sinh ra như thế nào. Nụ cười của Bài như muốn nói: nếu
chuyện này cậu cũng ghi vào nhật ký, thì cậu sẽ còn ghi rất nhiều chuyện khác
nữa, bởi, nhất định cụm khách sạn Hoa Phượng thời gian tới còn nhiều cái khác
lạ lắm. Đại ghi nhận nụ cười đó bằng cách tự thưởng cho mình một miếng dồi thơm
phức.
Châu và Như ngồi kế bên
nhau, họ đều ít nói. Có lẽ vì bên cạnh mỗi người đều hiện diện một người phụ
nữ. Trầm rất tươi với tư thế của bà chủ nhà. Còn Lan, một cái gì đó bẽn lẽn,
rụt rè. Họ đã đi một đoạn xa trong quan hệ, nhưng trước đám đông thì đóng vai
trò đang tìm hiểu nhau.
Tư Lịch chợt nhớ tới
Luận, cái thằng thợ hồ, mới được đề bạt đội trưởng. Châu kẽ khàng báo với anh:
Vợ nó có bầu, nó suốt ngày lẫn quẩn bên vợ. Nó ao ước sinh gái, rồi sau đó sinh
một đứa trai để hoàn thành nhiệm vụ “mỗi gia đình chỉ nên có hai con”. Tất cả
cùng bật
cười trước lời thông báo
dí dỏm của Châu. Tư Lịch cũng cười. Anh định một ngày nào đó, sẽ tới thăm Luận
và Na. Cần phải như vậy, chúng như cây non đang lớn.
Tư Lịch về tới nhà thì
trời đã chạng vạng tối. Chị Tư vẫn đang ngồi chờ cơm anh. Mình đi, xấp nhỏ cũng
vui bạn vui bè đi tứ tán, tội nghiệp ở nhà chỉ có mình bả. Anh Tư bước lại gần
chị, anh muốn nói một câu gì đó để chia vui với chị, nhưng ngay cả câu nói đó
anh cũng không thể nói, anh hiểu rằng chẳng có câu nào xứng đáng với
những gì chị dành cho anh trong suốt cuộc đời. Anh ngồi xuống bên chị.
- Ông gặp anh Năm Lê
chưa?
- Anh Năm mới vô?
Chị gật đầu:
- Ảnh mới điện thoại
lại, tôi nói ông đi chưa về.
- Bà có nói ảnh tới chơi
không?
- Ảnh nhận lời ăn cơm
với tôi.
- Bà định đãi ảnh món gì
vậy? – Tư Lịch vừa nói vừa nhắc chiếc lồng bàn trước mặt. Món thịt gà luộc vàng
ươm xếp vuông vắn trong hai chiếc đĩa, trên đó là những lá chanh thái nhỏ. – Bà
cừ quá, đây là món ăn mà anh Năm rất thích, ảnh làm nghề du lịch suốt đời, ăn
đủ thứ tiệc, nhưng hỏi món gì thích, vẫn chỉ liệt kê cháo cá lóc và thịt gà lá
chanh.
- Những điều ông nói với
tôi tối hôm qua anh cũng sẽ nói với anh Năm chứ?
- Phải vậy thôi bà ạ,
lúc nãy khi trở về nhà, tôi thấy bà ngồi một mình, chồng đi đàng chồng, các con
đi đàng các con, tôi thấy nhất định phải làm vậy.
- Tôi không phải là cái
cớ để ông quyết định một việc lớn như thế của ông đâu.
- Tôi phải có bổn phận
chăm sóc bà.
Chị tư cười:
- Cảm ơn ông. Tôi có cần
nói gì với anh Năm không?
- Khỏi cần bà ạ. Ảnh là
người từng trải, mình nói ít, để ảnh hiểu nhiều…
Chị Tư gật đầu. Chị nhớ
lại. Sau khi ở giàn khoan về, ảnh có chuyện gì đó, rất vui, bây giờ chị đã biết
vì sao ảnh vui rồi. Ảnh hôn chị. Chị sững sờ rồi lườm yêu ảnh. Đêm đó ảnh thức
rất khuya, ngồi bên bàn hí hoáy viết. Ngày hôm sau ảnh đi trọn ngày. Tối lại
ngồi bên bàn, lại viết. Chị biết chắc là ảnh ghi nhật ký. Điều đó xác thực, vì
trưa hôm sau chị đã đọc những dòng viết đó ngay trên bàn anh.
25-5. Như vậy là đã tìm
thấy dầu bao công sức, mồ hôi, bao chờ đợi của đồng bào, đồng chí. Mình
bây giờ, những ngày tuổi già của mình lại được chứng kiến sự kiện trọng đại
này, thật đúng là một vinh quang quá sức, vinh quan của những người có những
đóng góp trong việc thăm dò dầu khí Việt Nam. Cuộc đời mình như thế là toại
nguyện. Hoàn toàn toại nguyện. Mình cần dũng cảm trao lại sứ mệnh vinh
quang này cho thế hệ con em.
“27-5. Mình có đồng tình
với hành động của mình không? Trước đây, khi cấp trên giao cho anh làm giám
đốc, mình đã cản anh, vì mình lo sức khỏe của anh, khả năng của anh không đương
nổi nhiệm vụ nặng nề. Nhưng sau một thời gian, chính mình lại bảo rằng không ai
làm giám đốc công ty giỏi hơn anh. Như vậy là thế nào hả mình? Có phải
mình đã cảm thấy bằng lòng vì cái vinh quang làm vợ một “Ngài giám đốc”? Anh không tin điều đó.
Vì tâm hồn mình trong suốt như pha lê, chẳng khi nào mình quan tâm tới danh
lợi. Sự đời phải không mình. Không ai có thể cưỡng lại được quy luật của tạo
hóa. Con người ta có sinh, có vượng, thì nhất định có lão, có bệnh, có tử. Nếu
có phép thần tiên gì để cưỡng lại quy luật của tạo hóa thì các vua chúa ngày
xưa đã làm rồi. Quy luật tre già măng mọc. Đời nào mình cứ là măng suốt đời
phải không mình? Anh quyết định thế này mình ạ, anh xin nghỉ hưu chế độ để các
em, các cháu đứng thay vào chổ của mình. Mình cứ làm giám đốc mãi mình sẽ thỏa
mãn, sẽ bảo thủ, sẽ chây lười với suy nghĩ của chính mình, mọi người chán
mình còn mình thì cứ phải rông dài mọi chuyện để tự che giấu sự chán của
chính mình. Đến cái lúc chính mình tự chán mình thì… (trang viết bỏ lửng)”.
Tối hôm qua, chị đã đem
chuyện này chủ động nói với ảnh.
- Ông đã viết đơn xin
nghỉ chưa?
Anh quá sức ngạc nhiên,
nhưng rồi anh hiểu tất cả, chính anh đã cố tình để cuốn nhật kí nơi bàn, cốt để
chị đọc.
- Bà không giận tôi chứ?
- Tại sao lại giận,
chính ông đã nói rồi, mọi cái đều có quy luật, có sinh, có tử, có trẻ phải có
già, - Chị tủm tỉm cười, - Chỉ có một điều là ông không tôn trọng kỷ luật.
- Điều gì?
Chị lại cười. Anh hỏi
lại lần thứ hai, chị mới thủng thẳng đáp:
- Quy luật của người
thành đạt là bỏ vợ già để lấy gái trẻ…
Anh cười phá lên. Họ
trao đổi nghĩa tình qua ánh mắt mà tuổi tác có làm cho sức nhìn bị yếu, nhưng
sự lung linh vẫn cứ ngời ngời.
- Bà không phản đối
quyết định của tôi chứ?
- Đã gọi bằng quy luật
tôi có phản đối cũng chẳng được.
Năm Lê tới. Tư Lịch chạy
vội ra. Họ ôm nhau không lời. Hai bờ vai đều rung lên như là họ đang cùng nén tiếng khóc ở
trong lòng. Cái đó đối với họ cũng là quy luật, tận cùng của niềm vui chính là
tiếng khóc.
Đôi bạn già ngồi nói lan
man với nhau đủ mọi chuyện. Chị Tư tiếp thịt gà vào chén Năm Lê gần muốn
đầy. Năm Lê nhón lấy một điếu thuốc trước mặt Tư Lịch, anh bật chiếc quẹt ga
lóng ngóng. Anh khẽ rít hơi thuốc, lại ho sặc sụa. Tư Lịch phì cười. Năm Lê để
điếu thuốc xuống gạt tàn, cười khà khà khoan khoái. Niềm vui làm họ thực sự trẻ
lại. Nhưng về tuổi tác thì dù sao họ cũng đã già. Họ không nói thẳng với nhau
điều đó, nhưng họ biết rất rõ về nhau.
- Ông bà sẽ hổ trợ tôi
chứ?
- Chuyện gì anh Năm?
- Tôi sẽ xin về hưu ở
thành phố biển này. Nhưng cơ ngơi chưa có gì, mà nghề nấu nước mắm và nuôi heo
như hai ông bà tôi lại không rành.
- Ông khỏi lo, ông Tư
kèm cặp anh chừng tháng là rành ngay à.
- Họ cùng cười. Ngoài
kia biển vỗ sóng. Tiếng sóng còn nghe ngân tiếng hát mừng vui của những người
vừa tìm thấy dầu. Sự lao động phải được trả lại bằng vinh quang, đó là quy
luật. Những người cống hiến cả một thời trẻ trung cho sự nghiệp, nay
hưởng tuổi già mà lương tâm tự choàng hoa, lương tâm không một chút ân hận và
xấu hổ, đó cũng là một quy luật.
Chị Tư chạnh nghĩ điều
đó, lòng nghe rưng rưng nước mắt. Chị hiểu rằng mình đang hưởng một niềm vui
trọn vẹn mà cuộc đời thật công bằng trao tặng cho chị.
Vũng Tàu – Thành phố Hồ
Chí Minh.
1986.
HẾT/
VANDANBNN : Tiểu thuyết TÌNH BIỂN tôi viết năm 1986-1987 tại Sài gòn,trong chuyến đi công việc tại Mỹ, tìm thấy trong Thư Viện Seattle Wasington và trên các mạng thuvien.maivo.com, vnthuquan.net, và easycome.us/ liền post về lại trang nhà như món quà nhỏ trân trọng tặng bạn đọc.
TÌNH BIỂN Tiểu thuyết/ Sắp tái bản
NGUYỄN NGUYÊN BẢY
Tư Lịch được mời đi dự tiệc liên miên. Không chổ nào có thể từ chối được. Tin tìm thấy dầu ngoài thềm lục địa đã làm cho cả thành phố náo nức. Ngoài khơi tổ chức lễ đốt dầu, trong đất liền: mít tinh khắp các hội trường, khiêu vũ khắp các sàn nhẩy khách sạn. Tiệc lớn khắp các cơ quan, còn tiệc nhỏ gia đình nào cũng tổ chức.
Từ sáng tới giờ, Tư Lịch
đã phải dự tới bốn bữa tiệc. Một tiệc ở khách sạn Thanh Thúy, bà Thanh Thúy
khẩn khoản mời anh, nhìn đôi mắt rưng rưng của bà, Tư Lịch không cách chi từ
chối.
Ông giám đốc ạ, bà Thanh
Thúy tâm sự, khi tôi bắt đầu xây cất khách sạn Thanh Thúy thì Mỹ cũng bắt đầu
công việc tìm kiếm dầu. Những người dân miền Nam này, đều hiểu rằng, nếu Mỹ tìm
thấy dầu ngoài khơi Vũng Tàu, thì thành phố biển này sẽ vượng phát. Tôi mơ mộng
mình sẽ xây cất thật nhiều khách sạn. Nhưng họ đã chẳng tìm thấy dầu.
Bây giờ chúng ta lại tìm
thấy dầu, Tư Lịch tươi cười hỏi lại:
- Chẳng lẽ thành phố
biển này không vượng phát?
- Cũng chính vì lẽ đó, tôi
xin được cụng ly cảm ơn ông. Ông hay cách mạng cũng
chỉ là một. Cách mạng đã cứu những con người như tôi thoát khỏi chết chìm trong
ao xoáy. Thanh Thúy lặp lại cách nói của Mạnh, hôm ngay ảnh trực cả ngày ngoài
đội cứu nạn bờ biển. Tối nay, hai người sẽ cụng ly với nhau mừng cái mừng lớn
lao, trọng đại này.
Métđôten Kỷ kéo Tư Lịch
tới bằng được tới bàn tiệc mà ông gọi là “tiệc của những người lao động”. Quanh
những dãy bàn dài là anh chị em làm bếp, làm bàn, làm buồng, những gương mặt
trẻ măng. Tất cả đồng loạt mừng Tư Lịch. Giọng métđôten Kỷ lạc đi trong sung
sướng:
- Tất cả chúng ta nâng
ly mừng đồng chí giám đốc.
Những tiếng ly tách chạm
vào nhau. Tiếng hò reo. Và metđôten Kỷ đã khóc.
- Kìa ông Kỷ, sao ông
lại khóc.
Métđôten Kỷ nói trong
nước mắt:
- Ông giám đốc biết hoàn
cảnh của tôi đó, các con, các cháu rồi đây cũng biết hoàn cảnh của tôi… Sở dĩ
tôi không đi theo các con tôi ra nước ngoài, vì nếu ra
nước ngoài thì đời tôi làm gì có được cái sung sướng của ngày hôm nay. Tôi đã
sống trọn đời chỉ mong được thấy thành phố chôn nhau, cắt rốn của mình có ngày
hôm nay.
Tư Lịch thấy cay đuôi
mắt. Mình cũng ao ước như ông ấy và mình đã tọai nguyện.
Tư Lịch tới được nhà bà
Cẩm Vân thì đã quá trưa. Thanh và My My vừa trông thấy ông đã chạy ùa ra. Họ ôm
chầm lấy ông mừng rỡ. Còn bà Cẩm Vân đang bận công việc gì đó trong nhà, cũng
bỏ việc chạy ra tận thềm tam cấp.
- Ông Tư, cả gia đình
chúng tôi chờ ông.
Tư Lịch hiểu người đàn
bà này, bả không phải dạng người đầu môi, chót lưỡi, cái gì bà không thích, bà
không làm, cái gì không muốn, bà không nói. Sau cái đêm My My bỏ trốn, bà Cẩm
Vân đã muốn đoạn tuyệt với con, nhất là khi nghe tin Thanh và My My đã tổ chức
lễ cưới. Tất nhiên đó là lễ cưới của hai đứa bà nói với mọi người như vậy, còn
với chức phận làm cha mẹ, bà không chấp nhận. Bà đóng cửa không tiếp xúc với
bên ngoài và cũng không nghe bất cứ tin gì của My My. Cho tới một ngày kia, bà
nhận được thư của Hồng Hoa gửi về. Hai lá, một cho bà, và một cho My My như
trước đây cô vẫn gửi vậy. Thư cho bà vẫn đầy những lời lẽ đẹp đẽ, sung sướng.
Còn thư gửi cho My My bà không cầm được tính tò mò, và chưa bao giờ bà làm cái
việc đọc trộm thư con gái, nhưng bà đã đọc.
“ My My ơi, thằng Tô Mát
đã ném chị ra đường như ném trái cà chua thối, khi nó phát hiện ra chị
mắc bệnh… Em ơi, nếu như không vì má, vì em thì chị đã chẳng còn thiết sống làm
gì nữa. Chị định đi Canada để đoạn tuyệt với cái thiên đường ma qủy mà qủy sứ ở
đây cũng đã nhẵn mặt chị. Chúng chỉ chấp nhận cho chị một lối thoát duy nhất là
làm đồ chơi cho chúng…”
Bà Cẩm Vân đã khóc tầm
tã trên bức thư ấy. Và bà đã vào phòng My My lục tìm tất cả những thư của cô
con gái lớn gửi về. Bà đã đọc tất cả. Sự thật chua xót đã giáng xuống
trái tim người mẹ một đòn quá nặng, khiến bà quỵ xuống. Bà nằm bệnh liệt giường
ba ngày liền. Tới ngày thứ tư bà mới cho chị Hai đi tìm My My.
- Con đã có tội rất lớn
với má là con đã không cho má biết những gì con biết về chị con, bởi lòng má
chỉ mong cho các con được nên người, sung sướng và hạnh phúc.
Hai má con ôm nhau khóc.
Bà Cẩm Vân giật mình vì
cái bà gọi là “lòng thương con mù quáng”. Bà tự sửa sai, bằng cách cho gọi Thanh đến, chấp nhận cho hai
người được tổ chức một đám cưới trước hai họ và bạn bè. Hai sự kiện tiếp sau đó
đã khiến lòng tin của bà với cách mạng từ con số không, bổng trở thành một cái
gì đó thật vững chắc. Thằng Thanh dù sao cũng là một tri thức dưới chế độ cũ
vậy mà người ta tín nhiệm cho đi tham quan nước ngoài. Còn cách mạng, họ đã làm
được cái việc mà bà không bao giờ tin là họ có thể làm được. Họ đã tìm thấy dầu
ngoài khơi.
- Xin ông giám đốc đừng
chấp tôi, vì dù sao tôi cũng chỉ là đàn bà.
Tư Lịch mỉm cười, tại
sao bả lại giải thích sự chậm nhập cuộc của mình với cách mạng bằng một lý do
như vậy. Đàn bà hay đàn ông gì cũng vậy, vấn đề là chúng tôi đã làm gì để những
người như bà tin vào cách mạng.
Duy có bữa tiệc nhà Châu
là hợp gu với Tư Lịch hơn cả. Cậu ta đã đi xuống tận chợ Bà Rịa mua về một con
cầy gần mười ký. Tiệc với món đặc sản thịt cầy bao giờ cũng là một thú vị đáng ghi
nhận.
Phải thừa nhận Châu làm
món thịt cầu nào cũng ngon, nhưng do bị bão hoài về tiệc nên Tư Lịch không nhận
hết cái ngon của hương vị. Anh đành tìm cảm giác ngon trên gương mặt của những
người cùng dự tiệc.
Chỉ cần nghe Đại giải
trình về cái “kỳ diệu” của các món ăn dân tộc cũng đủ mê. Tư Lịch hiểu
rằng, cái thằng Đại lém này chưa chắc đã biết làm một món ăn nào cho ra hồn,
nhưng nói về món ăn thì có vẻ thạo. Nó đang thao thao về món thịt cầy Hàng Lược
lại chuyển qua món cháo lòng tiết canh Trảng Bàng, nó đặc biệt ca ngợi loại
bánh tráng ăn với món lòng heo, theo nó thì bánh tráng được nướng nhẹ, rồi phơi
sương qua đêm, sương đêm đã làm cho tấm bánh tráng đang từ ròn tươi trở nên mềm
mà không ỉu, loại bách tráng này gói với các thứ rau, gói với đồ lòng thì
cứ gọi là không thể có món nào ngon hơn. Tư Lịch bật cười về cách diễn tả của
Đại. Nó ham mê du lịch, ham mê đến tận cùng, đến hết mình. Nhớ món ăn
ngon của mỗi vùng, mỗn miền thì cảnh vật và con người của vùng đất đó, miền đất
đó làm sao có thể quên được.
Bài ít nói hơn, chỉ nhìn
Đại tủm tỉm cười. Tin tìm thấy dầu đối với cụm khách sạn Hoa Phượng, đã được
đánh mốc bằng đợt nghiệm thu phi lao trồng trên bãi các đợt đầu. Anh chị
em trồng cây gọi đùa đó là “hàng phi lao vỉa dầu”. Đại khoe với Bài là đã ghi
vào nhật ký của mình sự kiện trọng đại đó, cam đoan là năm năm sau, khi dẫn
khách du lịch đi dưới hàng phi lao này, anh sẽ kể tường tận cho mọi người nghe,
những hàng cây này đã sinh ra như thế nào. Nụ cười của Bài như muốn nói: nếu
chuyện này cậu cũng ghi vào nhật ký, thì cậu sẽ còn ghi rất nhiều chuyện khác
nữa, bởi, nhất định cụm khách sạn Hoa Phượng thời gian tới còn nhiều cái khác
lạ lắm. Đại ghi nhận nụ cười đó bằng cách tự thưởng cho mình một miếng dồi thơm
phức.
Châu và Như ngồi kế bên
nhau, họ đều ít nói. Có lẽ vì bên cạnh mỗi người đều hiện diện một người phụ
nữ. Trầm rất tươi với tư thế của bà chủ nhà. Còn Lan, một cái gì đó bẽn lẽn,
rụt rè. Họ đã đi một đoạn xa trong quan hệ, nhưng trước đám đông thì đóng vai
trò đang tìm hiểu nhau.
Tư Lịch chợt nhớ tới
Luận, cái thằng thợ hồ, mới được đề bạt đội trưởng. Châu kẽ khàng báo với anh:
Vợ nó có bầu, nó suốt ngày lẫn quẩn bên vợ. Nó ao ước sinh gái, rồi sau đó sinh
một đứa trai để hoàn thành nhiệm vụ “mỗi gia đình chỉ nên có hai con”. Tất cả
cùng bật
cười trước lời thông báo
dí dỏm của Châu. Tư Lịch cũng cười. Anh định một ngày nào đó, sẽ tới thăm Luận
và Na. Cần phải như vậy, chúng như cây non đang lớn.
Tư Lịch về tới nhà thì
trời đã chạng vạng tối. Chị Tư vẫn đang ngồi chờ cơm anh. Mình đi, xấp nhỏ cũng
vui bạn vui bè đi tứ tán, tội nghiệp ở nhà chỉ có mình bả. Anh Tư bước lại gần
chị, anh muốn nói một câu gì đó để chia vui với chị, nhưng ngay cả câu nói đó
anh cũng không thể nói, anh hiểu rằng chẳng có câu nào xứng đáng với
những gì chị dành cho anh trong suốt cuộc đời. Anh ngồi xuống bên chị.
- Ông gặp anh Năm Lê
chưa?
- Anh Năm mới vô?
Chị gật đầu:
- Ảnh mới điện thoại
lại, tôi nói ông đi chưa về.
- Bà có nói ảnh tới chơi
không?
- Ảnh nhận lời ăn cơm
với tôi.
- Bà định đãi ảnh món gì
vậy? – Tư Lịch vừa nói vừa nhắc chiếc lồng bàn trước mặt. Món thịt gà luộc vàng
ươm xếp vuông vắn trong hai chiếc đĩa, trên đó là những lá chanh thái nhỏ. – Bà
cừ quá, đây là món ăn mà anh Năm rất thích, ảnh làm nghề du lịch suốt đời, ăn
đủ thứ tiệc, nhưng hỏi món gì thích, vẫn chỉ liệt kê cháo cá lóc và thịt gà lá
chanh.
- Những điều ông nói với
tôi tối hôm qua anh cũng sẽ nói với anh Năm chứ?
- Phải vậy thôi bà ạ,
lúc nãy khi trở về nhà, tôi thấy bà ngồi một mình, chồng đi đàng chồng, các con
đi đàng các con, tôi thấy nhất định phải làm vậy.
- Tôi không phải là cái
cớ để ông quyết định một việc lớn như thế của ông đâu.
- Tôi phải có bổn phận
chăm sóc bà.
Chị tư cười:
- Cảm ơn ông. Tôi có cần
nói gì với anh Năm không?
- Khỏi cần bà ạ. Ảnh là
người từng trải, mình nói ít, để ảnh hiểu nhiều…
Chị Tư gật đầu. Chị nhớ
lại. Sau khi ở giàn khoan về, ảnh có chuyện gì đó, rất vui, bây giờ chị đã biết
vì sao ảnh vui rồi. Ảnh hôn chị. Chị sững sờ rồi lườm yêu ảnh. Đêm đó ảnh thức
rất khuya, ngồi bên bàn hí hoáy viết. Ngày hôm sau ảnh đi trọn ngày. Tối lại
ngồi bên bàn, lại viết. Chị biết chắc là ảnh ghi nhật ký. Điều đó xác thực, vì
trưa hôm sau chị đã đọc những dòng viết đó ngay trên bàn anh.
25-5. Như vậy là đã tìm
thấy dầu bao công sức, mồ hôi, bao chờ đợi của đồng bào, đồng chí. Mình
bây giờ, những ngày tuổi già của mình lại được chứng kiến sự kiện trọng đại
này, thật đúng là một vinh quang quá sức, vinh quan của những người có những
đóng góp trong việc thăm dò dầu khí Việt Nam. Cuộc đời mình như thế là toại
nguyện. Hoàn toàn toại nguyện. Mình cần dũng cảm trao lại sứ mệnh vinh
quang này cho thế hệ con em.
“27-5. Mình có đồng tình
với hành động của mình không? Trước đây, khi cấp trên giao cho anh làm giám
đốc, mình đã cản anh, vì mình lo sức khỏe của anh, khả năng của anh không đương
nổi nhiệm vụ nặng nề. Nhưng sau một thời gian, chính mình lại bảo rằng không ai
làm giám đốc công ty giỏi hơn anh. Như vậy là thế nào hả mình? Có phải
mình đã cảm thấy bằng lòng vì cái vinh quang làm vợ một “Ngài giám đốc”? Anh không tin điều đó.
Vì tâm hồn mình trong suốt như pha lê, chẳng khi nào mình quan tâm tới danh
lợi. Sự đời phải không mình. Không ai có thể cưỡng lại được quy luật của tạo
hóa. Con người ta có sinh, có vượng, thì nhất định có lão, có bệnh, có tử. Nếu
có phép thần tiên gì để cưỡng lại quy luật của tạo hóa thì các vua chúa ngày
xưa đã làm rồi. Quy luật tre già măng mọc. Đời nào mình cứ là măng suốt đời
phải không mình? Anh quyết định thế này mình ạ, anh xin nghỉ hưu chế độ để các
em, các cháu đứng thay vào chổ của mình. Mình cứ làm giám đốc mãi mình sẽ thỏa
mãn, sẽ bảo thủ, sẽ chây lười với suy nghĩ của chính mình, mọi người chán
mình còn mình thì cứ phải rông dài mọi chuyện để tự che giấu sự chán của
chính mình. Đến cái lúc chính mình tự chán mình thì… (trang viết bỏ lửng)”.
Tối hôm qua, chị đã đem
chuyện này chủ động nói với ảnh.
- Ông đã viết đơn xin
nghỉ chưa?
Anh quá sức ngạc nhiên,
nhưng rồi anh hiểu tất cả, chính anh đã cố tình để cuốn nhật kí nơi bàn, cốt để
chị đọc.
- Bà không giận tôi chứ?
- Tại sao lại giận,
chính ông đã nói rồi, mọi cái đều có quy luật, có sinh, có tử, có trẻ phải có
già, - Chị tủm tỉm cười, - Chỉ có một điều là ông không tôn trọng kỷ luật.
- Điều gì?
Chị lại cười. Anh hỏi
lại lần thứ hai, chị mới thủng thẳng đáp:
- Quy luật của người
thành đạt là bỏ vợ già để lấy gái trẻ…
Anh cười phá lên. Họ
trao đổi nghĩa tình qua ánh mắt mà tuổi tác có làm cho sức nhìn bị yếu, nhưng
sự lung linh vẫn cứ ngời ngời.
- Bà không phản đối
quyết định của tôi chứ?
- Đã gọi bằng quy luật
tôi có phản đối cũng chẳng được.
Năm Lê tới. Tư Lịch chạy
vội ra. Họ ôm nhau không lời. Hai bờ vai đều rung lên như là họ đang cùng nén tiếng khóc ở
trong lòng. Cái đó đối với họ cũng là quy luật, tận cùng của niềm vui chính là
tiếng khóc.
Đôi bạn già ngồi nói lan
man với nhau đủ mọi chuyện. Chị Tư tiếp thịt gà vào chén Năm Lê gần muốn
đầy. Năm Lê nhón lấy một điếu thuốc trước mặt Tư Lịch, anh bật chiếc quẹt ga
lóng ngóng. Anh khẽ rít hơi thuốc, lại ho sặc sụa. Tư Lịch phì cười. Năm Lê để
điếu thuốc xuống gạt tàn, cười khà khà khoan khoái. Niềm vui làm họ thực sự trẻ
lại. Nhưng về tuổi tác thì dù sao họ cũng đã già. Họ không nói thẳng với nhau
điều đó, nhưng họ biết rất rõ về nhau.
- Ông bà sẽ hổ trợ tôi
chứ?
- Chuyện gì anh Năm?
- Tôi sẽ xin về hưu ở
thành phố biển này. Nhưng cơ ngơi chưa có gì, mà nghề nấu nước mắm và nuôi heo
như hai ông bà tôi lại không rành.
- Ông khỏi lo, ông Tư
kèm cặp anh chừng tháng là rành ngay à.
- Họ cùng cười. Ngoài
kia biển vỗ sóng. Tiếng sóng còn nghe ngân tiếng hát mừng vui của những người
vừa tìm thấy dầu. Sự lao động phải được trả lại bằng vinh quang, đó là quy
luật. Những người cống hiến cả một thời trẻ trung cho sự nghiệp, nay
hưởng tuổi già mà lương tâm tự choàng hoa, lương tâm không một chút ân hận và
xấu hổ, đó cũng là một quy luật.
Chị Tư chạnh nghĩ điều
đó, lòng nghe rưng rưng nước mắt. Chị hiểu rằng mình đang hưởng một niềm vui
trọn vẹn mà cuộc đời thật công bằng trao tặng cho chị.
Vũng Tàu – Thành phố Hồ
Chí Minh.
1986.
HẾT/
HẾT/
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét