CON TẰM RÚT RUỘT NHẢ TƠ/ 31. DUNG THỊ VÂN SỐNG HẾT MÌNH VÌ TÌNH YÊU

CON TẰM RÚT RUỘT NHẢ TƠ

(32 KHÚC ĐÒ ĐƯA THƠ VÀ VĂN XUÔI)

NGUYỄN VĂN HÒA

NXB HỘI NHÀ VĂN

31. DUNG THỊ VÂN
SỐNG HẾT MÌNH VÌ TÌNH YÊU
(Nhân đọc tập thơ Tình như sương khói của Dung Thị Vân,
Nhà xuất bản Hội Nhà văn, 2014)

Tình như sương khói là tập thơ thứ 5 của Dung Thị Vân. Tập thơ đã thể hiện được những bứt phá và độ chín trên con đường thơ ca của chị.

Đọc qua tập thơ, tôi thấy hầu như bài nào cũng buồn, cũng nói về sự cô đơn, nỗi đau, sự khao khát, hoang hoải… Đó có thể là những nỗi buồn có tên và cả những nỗi buồn không tên nhưng mang nhiều tâm trạng, có thể đó là tiếng nấc nghẹn ngào về số phận, về tình yêu và cuộc đời.

54 bài thơ trong tập Tình như sương khói là tập hợp nhiều điệu khúc buồn, là nỗi cô đơn, những bi kịch của cá nhân, bi kịch cuộc đời. Do vậy, kéo theo việc nhà thơ Dung Thị Vân sử dụng dày đặc một hệ từ vựng chỉ sự buồn, đau, mất mát, lạc lõng, hoài nghi…

Chủ thể trữ tình mà Dung Thị Vân thường hay nhắc đến đó là ANH, EM và TA. Khảo sát trong 54 bài thơ của tập này thì có đến 110 lần nhà thơ nói về EM, 103 lần đề cập đến ANH, 53 lần nhắc đến TA.

Với nhà thơ, ANH đó là tình yêu, là hạnh phúc, là niềm tin tưởng và yêu thương vô bờ.

Anh có biết/ Mỗi một ngày đi qua/ Là một nét hư hao trên khuôn mặt/ Em làm sao trẻ mãi để được Người yêu thương

Nhà thơ lo sợ trước bước đi của thời gian sẽ làm héo mòn nhan sắc và sẽ không còn trẻ đẹp mãi để được yêu thương. Với Dung Thị Vân, tình yêu là lẽ sống nên chị đặt trọn niềm tin và trao cả cuộc đời cho anh:

Nhưng/ Trái tim em/ Nghìn năm vẫn trào tuôn dòng máu nóng/ Chảy vào tim anh/ Nhung nhớ đến nao lòng

Hay: Ngày của trời/ Đêm của đất/ Em của anh/ Đến hơi thở không cùng­

(Viết cho anh)

Vì yêu anh bằng tình yêu đích thực, chân thành, không hề toan tính, vụ lợi; em đến với anh, gắn bó vào cuộc đời anh như là định mệnh: Em như khói sương/ Theo anh tàn năm tháng/ Em như khói sương/ Bao phủ đời anh

…………………………………………………..

Em như khói sương/ Chẳng bao giờ tan biến/ Quấn lấy đời anh/ trong sợi tóc vô hình

(Em như khói sương)

Nhưng cũng chính ANH là nỗi buồn, sự đau khổ, mất mát, tạo nên những vết thương lòng khó lành theo năm tháng và sẽ dằn vặt suốt cuộc đời EM.

Đời em là chuyến gian nan/ Vòng tay nào khép dâng tràn nỗi đau/ Anh ơi có nhớ mùa Ngâu/ Mà sao ta chẳng một câu ân tình

(Rêu phong phủ trái muộn phiền)

Đối với người phụ nữ, gia đình, con cái là chỗ dựa quan trọng nhất của cuộc đời họ. Họ hạnh phúc khi có chồng con, sum vầy, êm ấm. Nhưng với Dung Thị Vân điều ấy dường như không trọn vẹn. Để rồi trái tim một người đàn bà đa cảm như chị phải rỉ máu. Trong bài Nửa vời, đó là lời tự sự bẽ bàng, xót xa: Có mất nhau không/ Mà bóng ai biền biệt/ Im lặng thế này/ Sao tan nát lòng nhau/ Dĩ văng là đau/ Là vết thương rỉ máu/ Là vết sẹo muôn đời/ Nhói lại những hằn sâu.

Nhà thơ Dung Thị Vân hiểu rằng, hạnh phúc trong đời con người là có thật, nhưng nó lại rất chông chênh. Chị đã kiếm tìm, chờ mong, hi vọng rồi lại thất vọng, lo âu, trăn trở. Đôi lúc chị bàng hoàng, thảng thốt trong những tiếng gọi tái tê:

Anh ơi/ Lệ nhỏ tràn ra giấy/ Anh ở bên trời/ Có nhặt chút xót xa

Em kỳ ảo/ những âm thanh vô vọng/ Sao quanh em/ Đau buốt chữ tình cờ

(Ngăn tim màu lá cỏ)

Thơ Dung Thị Vân thể hiện tính chất trữ tình ở cách cấu tứ bài thơ dựa trên những cảm xúc tâm trạng. Hầu như các bài thơ của chị đều bắt nguồn từ một cảm xúc nào đó. Chị làm thơ một cách tự nhiên, đó như là sự trải lòng, cảm xúc thế nào nói ra thế ấy, khi cảm xúc dâng lên nó trào ra ngọn bút. Những bài thơ: Giữa hai bờ không nhau, Đừng để em phải nhắc, Vết sẹo nào đã đẫm, Trời trở gió vẫn còn anh, Anh có nói, Đoản khúc rời, Mảnh vỡ chiều ba mươi tết, Ly rượu đợi chờ, Bài thơ đêm cuối, Bốn mươi năm, Khua nhàu ký ức... chắc hẳn đã ra đời trong những giây phút mà tâm hồn chị dạt dào những nỗi niềm trắc ẩn. Bởi kết cấu trên cơ sở những biểu hiện của cảm xúc nên mạch thơ Dung Thị Vân trôi chảy rất tự nhiên, tất cả những khía cạnh tâm hồn được phơi bày, thổ lộ ra hết theo dòng suy nghĩ của nhà thơ.

Trái tim người phụ nữ nói chung, bao giờ cũng độ lượng. Người phụ nữ họ chín chắn, sâu sắc hơn nam giới. Với chị, những gì đã đi qua trong cuộc đời, nó sẽ ám ảnh và trở thành những kỉ niệm, nỗi nhớ khôn nguôi, cả sự khắc khoải (dù rằng đó có thể là những điều không hay).

Tháng năm trôi

Tình yêu còn nguyên trong từng câu thơ anh viết

Đốt tim em cháy bỏng những nẻo đường

Anh về cùng em, cùng Đà Lạt yêu thương?

(Anh có về Đà Lạt cùng em?)

Do vậy, nhà thơ Dung Thị Vân rất ý thức về thời gian, điều đó đồng nghĩa với việc chị tự ý thức về sự tồn tại của mình trên cuộc đời này. Ý thức về sự tồn tại của con người trong cõi nhân sinh rộng lớn. Vì thế, thời gian thường được cụ thể hóa, được phản ánh gắn liền với những bước thăng trầm của cuộc đời đầy biến động:

Người đi khuất nẻo biển sâu/ Đem theo câu hứa kinh cầu tình yêu/ Tháng ba mưa bỏ nắng chiều/ Tháng ba có hạt mưa kiêu nẩy mầm (Mưa).

Ngày xưa anh đă là mây trắng/ Em một nụ hồng trong giá băng/ Từ anh giấc ngủ đêm huyền thoại/ Ảo ảnh vầng trăng cổ tích thi nhân (Se kết nụ hồng).

Thời gian: ngày, đêm, buổi chiều, ngày mai, ngày xưa, nay, mùa xuân, mùa đông, mùa hạ, năm tháng… được nhà thơ thường xuyên nói đến. Đặc biệt, đêm trong thơ Dung Thị Vân được phản ánh với nhiều dạng, nhiều vẻ, tạo nên sự độc đáo. Qua cảm nhận của chị, đêm như những sợi tơ giăng chi chít, gợi lên tấm chân tình. Nó đan kết hòa quyện để nối ngày qua đêm, nối các mùa trong năm, giữa ngày xưa và ngày nay, giữa quá khứ và hiện tại. Đêm trong thơ Dung Thị Vân là hiện thực cuộc sống, là thân phận con người. Đêm gợi cảm giác buồn, cô đơn, đau đớn, khao khát sống, khao khát yêu, nhiều khi có cả sự ám ảnh: Đêm nay nhỏ lệ khóc người/ Còn đêm nay nữa ta cười với nhau/ Hồng trần một cơi về đâu/ Trong mơ lần nữa gục đầu ái ân (Bài thơ đêm cuối).

Thao thức với đêm dài, nhà thơ Dung Thị Vân nhận thức ở tầm sâu nhất, cao nhất, tự lắng lòng và chị nghiệm ra:

Cái đêm vịn gió thật thà/ Cái đêm khuy áo lụa là ngu si/ Cái đêm vũ trụ vô vi/ Cái đêm còn lại nô tỳ tương tư

Cái đêm đen trắng thực hư/ Cái đêm trời đất khật khừ giao thoa/ Cái đêm khoảnh khắc phong ba/ Cái đêm xúc cảm vỡ nhòa trong tâm

Cái đêm hoa cỏ xanh thầm/ Cái đêm gió thốc nẩy mầm khuyết thâu/ Cái đêm chăn gối lệch nhàu/ Cái đêm trăng chếch bên cầu huyền linh

Cái đêm- quấn quýt...

... vô tình!

Việc lặp đi lặp lại 13 lần “Cái đêm” trong bài thơ cùng tên đă cho thấy được những cung bậc, sắc thái yêu đặc sắc. Sức hấp dẫn của nội dung tự sự trong thơ Dung Thị Vân thể hiện ở việc lựa chọn những hình ảnh giàu tính biểu cảm, khắc sâu vào tâm trí người đọc.

Người phụ nữ thường cả tin, luôn tin vào kết thúc có hậu của một câu chuyện tình. Thế nhưng sau những lần vấp ngă, bị dối lừa, phụ bạc họ không tin vào những ảo tưởng và thơ họ trở thành nỗi buồn trường cửu:

Anh ban cho em - Tình yêu

Và những sáng - và những chiều, khắc khoải

Anh tặng cho em - ngày dài

Trong nỗi đợi chờ- vì ai đau khổ

Kết lại trong em - bơ vơ

Bấy nhiêu đó là bao nhiêu bệnh hoạn

Có thể nào - những dối gian…

(Người tình bội ước)

Đọc thơ Dung Thị Vân, nổi bật đó là giọng thơ trầm buồn, dịu dàng, tha thiết, đau đáu nỗi đời, nỗi người. Đó là tấm lòng, là tình cảm của một người đàn bà từng trải, chịu nhiều mất mát, hụt hẫng nhưng chị đã sống, đã yêu một cách chân thành và hồn hậu. Quá khứ - hiện tại - tương lai dường như được hòa quyện vào nhau và hội tụ về thời gian hiện tại trong thơ chị.

“Dịu dàng, đằm thắm, không khoa trương, những câu thơ của Dung Thị Vân cứ lặng lẽ đi vào đời như tự thân vốn có của nó. Dung Thị Vân chọn cho mình một lối đi riêng nhẹ nhàng mà sâu lắng, đắm đuối cuồng nhiệt mà tĩnh lặng, khao khát kiếm tìm mà không đơn độc. Thơ như chiếc cầu phao cứu rỗi những khi trầm uất, những lúc chán chường mệt mỏi. Dung Thị Vân đă tìm được chân dung của mình qua những dòng thơ bằng sự trải nghiệm, những lúc hứng khởi và cả những khi tuyệt vọng để từ đó vươn tới những chân trời thơ đang rộng mở...”. Đó là những lời nhận xét khá xác đáng của Nhà thơ Trần Ngọc Trác khi đọc thơ Dung Thị Vân.

Tôi tin, Tình như sương khói của Dung Thị Vân là tập thơ sẽ có một số lượng không nhỏ độc giả đồng cảm và yêu thích. Vì họ tìm thấy ở đó sự đồng điệu và chân thành, nhiều nỗi niềm trắc ẩn của một người đàn bà sống hết mình vì tình yêu.

/ Mời đọc tiếp/ 32. Lưu Hồng Vân (hết)
Con Tắm Rút Ruột Nhả Tơ - Nguyễn Văn Hòa
VANDANBNN gt