Sách Thơ VƯỜN NĂM NHÀ, 2 / Phần văn bản Nguyễn Khôi, 2./ Thơ NGUYỄN KHÔI

Sách Thơ VƯỜN NĂM NHÀ, 2
Phần văn bản Nguyễn Khôi, 2.
Thơ NGUYỄN KHÔI

1. CHIỀU PHỐ VỌNG

“Người ta vọng chức quên tình
Tôi nay phố Vọng một mình Vọng Em”

Nắng óng ả xanh cao chiều phố Vọng

Hoa sữa vương hương cốm đầu mùa

Em xuất hiện như thiên thần lồng lộng

Rất diệu kỳ mà lại rất thơ

Đâu có phải bờ sông Lô hoang vắng

Gió dập dờn mây trắng ngút ngàn lau

Sông cứ chảy vờn sau tà áo trắng

Mặc thời gian như nước chảy qua cầu…

Ai mơ tưởng từ lâu câu chuyện cũ

Mối duyên thơ như trời đã đặt bày

Em cứ nói lòng mình qua hơi thở

Để cho anh uống cả tứ thơ say

Thật mộng ảo đâu đây chiều phố Vọng

Em có duyên rạng rỡ lạ kỳ

Anh trẻ lại với tình thơ sống động

Sông Lô hời…

ai đó gọi trên kia.

Phố Vọng, Hà Nội 2-9-2000


2. GỬI EM – PARIS, MÙA THU TÌM

Sớm Hà Nội...Sương Thu huyền ảo 

Ngồi café vỉa hè 

lặng ngắm sóng Hồ gươm 

để nhớ Paris 

khúc Autumn Leave 

thánh thót vọng tâm hồn 

cùng em dạo 

Paris, mùa thu tím... 

Paris đấy, của những ai mộng tưởng 

“của đôi ta” tự thuở xa vời 

Anh như thể bỏ quên... đời vất vưởng 

cuộc tình nào 

còn mãi? 

Hà Nội ơi! 

Thôi, mai em về Cửu Long giang cuộn sóng 

Nhớ sông Seine...thời khắc chẳng ngừng trôi 

khung cửa hẹp 

ôi thu, hừng sắc tím 

tím cả hồn thơ thả mộng lên trời...

Hà Nội, 15.11.2006

3. TRĂNG NGÕ CẢ

"Thơ tôi viết tặng Làng tôi
 cả Làng và chỉ một người tôi thương"

Tan hội người về qua Ngõ Cả

Râm ran tiếng guốc dậy trăng vàng

Tôi muốn lòng tôi là Ngõ Cả

Để tình em dẫm tiếng trăng vang.

1975


4. VÁY ĐÌNH BẢNG

"Váy Đình Bảng buông chùng cửa Võng "
- thơ Hoàng Cầm

Trời Kinh Bắc tháng ba hoa Gạo đỏ

Theo "Liền em" đi trẩy hội Đền Đô

Váy Đình Bảng thướt tha đen rờ rỡ

Gót chân son khấp khởi bước thẹn thò.

Như đã hẹn chờ em bên Ao Rối

sang Cầu Kiều hát đối "Sắp qua cầu"

Lũ chim Sáo líu lo bên rằng Ruối

Trêu cô Nàng váy mới má đỏ au.

Có em đến lòng anh bừng  hát hội

Nếp váy tung xao xuyến nắng mai ngời

Yếm Trúc Bâu trắng thơm mùi hoa Bưởi

Hương tình theo "bảo"phải cưới em thôi !

Thuyền thả trôi dòng Tiêu Tương uốn khúc

Thử giọng vàng cất tiếng hát Trương Chi

Ai thổi sáo ? lặng nghe lòng thổn thức

Hồn vi vu giỡn mây trắng Núi Chè.

Yêu đeo đẳng tình quê Người Quan Họ

Đi chợ Chờ cứ ngỡ chợ Phù Lưu

Thoáng váy xống xông xênh nàng Thôn nữ

Không tương tư cũng thấp thỏm sớm chiều.

Thôi, ta chỉ là yêu, đâu chồng vợ ?

Là Bạn Tình nhớ nhớ quên quên

Váy Đình Bảng không buông chùng của Võng

Thì bao giờ còn "đến hẹn lại lên " ?


Quê rằm tháng ba

5. TRƯA RỪNG ẤY

(Tặng : Đạo diễn Nguyễn Anh Tuấn)

Trưa rừng ấy cùng em nằm yên ả

Mây trời xanh, cây lá cả ngàn xanh

Chỉ có nắng ở trên lưng ngọ nguậy

Con Ong vàng ve vẩy mắt long lanh.

Sơn La, 1972


6. THĂM HÀN SƠN TỰ

1

Chùa cổ thơ đề vẳng tiếng chuông

ngàn năm ngưỡng vọng đến Hàn Sơn

“Cô Tô” thành ngoại in bóng nguyệt

để khách đa tình phải vấn vương

2

Nắng gắt, người chen, ánh chiều tà

Bờ phong xoà bóng, liễu thướt tha

chuông động hồn xưa Hàn Sơn Tự

lên tháp vời trông sóng Vận Hà.

3

Chiều sương dạo phố Phong Kiều

tựa đình “Chiết liễu” gió reo đôi bờ

thuyền ai về bến Cô Tô

lửng lơ nghe tiếng chuông chùa Hàn Sơn.

Tô Châu 19/6/2006

7. GỬI TUYÊN QUANG

Ừ có hẹn cũng chưa về Tuyên được

Bếp lửa nhen ai đó sưởi riêng lòng

Đêm Hà Nội đã nhạt mùi hoa sữa

Tưởng tóc ai phảng phất hương rừng

Xa đế nhớ một khúc thành sót lại

Một đoạn đường cát bụi tím bằng lăng

Một bến thuyền bắc cầu trong mong đợi

Một đêm thơ ai đọc lệ rơi thầm.

Để ai đấy ở lại cùng thành cổ

Mỗi sớm mai xuống chợ thả xuôi dòng

Ngồi thư viện xem chừng chưa ấm chỗ

Nghe gió mùa xao xác suốt triền sông.

Từ thượng nguồn ai trông về cuối bãi

Để ai kia khắc khoải những mong chờ

Thôi, cứ để cho thời gian gió thổi

Gieo vào lòng một chút sóng sông Lô.

Hà Nội 1993

8. BẾN TẠ BÚ

Bến Tạ Bú một sớm mai mình đến

Nước sông sâu xanh biếc tự đáy lòng

Hòn cuội trắng soi hồn ta tỏa nắng

Theo ngựa thồ sang tận Ít Ong

Ơi thác Chiến có xuôi thuyền đuôi én

Bản Pha Khinh ai đó hẹn ta về

Đêm nay "lẩu siêu"(1) vui cạn chén

Bếp nhà sàn tiếng pí(2) thổi say mê

Bến Tạ Bú nào có ai ra tắm

Để vầng trăng đắm đuối giữa dòng

Mình là trai bản Phiêng Ngùa lạ lẫm

Đến bến thuyền, xuống ngựa ngẩn ngơ trông.

(1) Lẩu siêu: rượu cất

(2) Pí : sáo

9. BẾN NINH KIỀU

Bến Ninh Kiều, em yêu đi biệt xứ

Anh trở về với sông nước Cần Thơ

"Cầu dây văng" dăng dăng tình dang dở

Ở Cali ai nhớ Bến sông chờ ?

Anh lận đận một thời mơ mộng hão

Ngắm tương lai trước biển nước triều dâng

Con sông chảy oằn mình trong lũ bão

Nỗi buồn nào dự báo cái băn khoăn ?

Bến Ninh Kiều , Em yêu không hẹn lại

Anh lang thang mê mải kiếp giang hồ

Thuyền rời bến biệt tăm cùng thương lái

Để Ninh Kiều mãi mãi ở Cần Thơ.

28-11-2010

10. MIỀN QUÊ KINH BẮC 

Đây miền quê Quan Họ

Qua sông Cầu để yêu

Xa sông Thương để nhớ

Dải yếm hong ráng chiều

Đây dòng Tiêu sương mờ (1)

Chèo đò Trương Chi hát

Chiêng Trõ gọi trống Chờ (2)

Đợi ai trên Quán Dốc

Pháo Đồng kỵ vừa dứt

Bổi hổi vào hội Lim

Đình Bảng nổi trống vật

Trai Yên Thế đua chen...

Ngực nào đầy ánh trăng

Môi nào trầu cắn chỉ

Ai đến hẹn lại lên

Đôi mắt đen đến thế.

Tôi đi bao miền quê

Ngày về trông xa lắc

Bỗng gặp cánh chim chiều

Gửi hồn về Kinh Bắc.

(1) sông Tiêu Tương gắn với sự tích Trương Chi
(2) Chiêng làng Trõ, trống làng Chờ nổi tiếng

Biên giới Việt Lào 1967

11. THƠ VỀ LÀNG ĐÌNH BẢNG

Đến cây số 15, bên phải, đường số 1

Là làng ta Đình Bảng đã ngàn năm

Hương Cổ Pháp, nền đất quê Diên Uẩn

Sông Tiêu Tương trước mặt chảy lặng thầm

Xưa Vua Lý đỗ thuyền bên rừng Báng

Cả dân làng ra đón trống chiêng khua

Trai gái làng tưng bừng quần áo đỏ

Khiêng kiệu vàng đi rước nhà Vua.

Đức Vua thích cùng dân làng tản bộ

Từ xóm Đình thẳng tới Thịnh Lang

Ra chùa Dận thắp hương dâng Quốc Mẫu

Vào Sơn Lăng tảo mộ viếng Thượng Hoàng.

Nắng tháng ba chói chang hoa gạo đỏ

Bãi đền Đô hội vật trổ thi tài

Đức Vua khoái khen trai làng thượng võ

Thưởng cho "đô" giải nhất một trâu cày.

Đêm tháng ba ánh trăng vàng sánh tỏ

Hội hoa đăng ở ao rối, ao đình

Dân Niềm Xá (1) về hát thi Quan họ

Trai gái sang từ Phù Chẩn, Phù Ninh

Cứ như thế khi hết ngày hát hội

Về Thăng Long Vua Lý khai trào

Dân làng lại vào tầm tang, nhuộm ngả

Thợ sơn mài tấp nập lối cầu ao.

Cứ như thế... 30 đời con cháu

Lý Hoàng Thân từ Hàn Quốc lại về

Dù tản mác khắp chân trời góc bể

Góc tâm hồn vẫn gửi gắm nơi quê

Vượt dâu bể... đền Đô hương khói toả

Vui hôm nay cả Nam Bắc xum vầy

Rất tự hào là trai Đình Bảng

Cá Vậy, Trầm (2) vụt lớn hoá Rồng Bay.

(1) Làng gốc Quan họ ở Bắc Ninh.

(2) Vậy, Trầm: tên 2 cái đầm lớn của làng Đình Bảng. 

1995

12. VỚI SA PA

Đã thầm hẹn lên Sa Pa nghỉ mát

Ra cầu Mây cùng đứng tựa rung rinh

Thỏa mắt ngắm Phăng Xi Păng bát ngát

Trời thần tiên riêng của chúng mình.

Sa Pa mộng đẹp hơn cả mộng

Sa Pa mơ vượt hẳn giấc mơ

Mây thì cứ vẩn vơ phiêu lãng

Cõi diệu huyền thực thực hư hư.

Ừ dạo cảnh một mình đơn lẻ quá

Chơi chợ Tình ai đó kéo cùng co

Cứ như thể buổi đầu cho mắc cỡ

Ở dưới kia Cốc Lếu đợi mong chờ.

Sa Pa đấy thả hồn thơ bay bổng

Cứ như là hẹn đến để mà yêu

Một chén rượu uống trong chiều lạnh cóng

Một nụ hôn sương khói ở bên đèo .

1-8- Bính Tý

13. BA VÌ- THÁNG 9 MÙA THU
(Tặng : Từ Vũ)

Mùa thu mùa của tình yêu
Vàng ươm nỗi nhớ phiêu diêu một thời

Tháng 9  Ba Vì mây trắng nõn
Nghe hồn thu gọi cuốn lên cao
Em gái người Dao lên hái thuốc
Sương mai lạnh thấm ửng má đào...

Ai đi Tây Bắc qua Hưng Hóa
Cầu đã vượt trên sóng sông Đà
"Lối xưa Tây Tiến"  mờ sương khói
Để chàng Thi sĩ  tiếc ngẩn ngơ....

Tháng 9  Ba Vì ...anh lên trước
Hẹn em mai tới dạo "Khoang xanh" (1)
Xứ Đoài mà thiếu Ba Vì nhỉ
Thì trời mây trắng cũng buồn tênh ?

(1) 1 khu Du lịch...
Xứ Đoài 4-9-2014



14. CỔNG TRE
(Tặng : Lê Bình)

Lâu ngày, về với Cổng Tre
Thân thương Người đứng bên hè chờ ta
Bóng Cau rực ánh chiều tà
Cái mùi khói bếp tỏa ra nồng nàn.

Lại về tựa gốc Ngọc Lan
Soi vào chum nước thấy ngàn mây trôi
Kìa ai nón trắng bên trời
Đi ngang đồi Cọ để rồi bặt tăm.

Lại về ra giếng rửa chân
Ngồi lên cái bệ đá Ong mơ màng
Kể từ xa lũy tre làng
Thực / mơ... thấm thoát mười năm não nề.

Chen chân Phố thị thèm về
Thênh thênh ngõ rộng, chân đê...bồi hồi
Cổng Tre nào khác Cổng Trời (1)
Đưa ta vào XỨ CON NGƯỜI  mát xanh.

(1) Vào Cổng tre  trung du Phú Thọ , NK lại nhớ "Cổng trời"
 trên cao nguyên đá Hà Giang...

Hạ Giáp, Hạc Trì, Phú Thọ 14-5-2015



15. XÓM CỎ
"Khóm tre già đợi gió đứng bên ao"
Anh Thơ

(Tặng : Đặng Xuân Xuyến)

Mơ... được bỏ Cao Tầng về Xóm Cỏ
Ngồi bờ đê hít thở với sông dài
Ngắm dáng con đò trước cầu cao ngạo nghễ
Bãi ngô non thấp thoáng bóng ai...

Ta là kẻ lạc loài chán chê Phố Thị
Chàng Nhà Quê mê kéo vó đêm
Thả hồn thơ cùng chị Hằng "tăm" cá
Cánh tay trần "cất" cả ánh trăng lên...

Ta muốn quên cái thời đang biến động
Chỉ vài hôm đã sạch lũy tre làng !
Cánh đồng xanh đã thành Đô Thị Mới
Ở giữa quê như chẳng có Quê Hương ? !

Còn chút hẻo lẻ loi chòi Xóm Cỏ
Ta ra đây ngụ với Bác cu Bần
Nuôi vịt, trồng rau...xuống sông kéo vó
No cái mùi Hoa Cỏ nức hương xuân...

Quê 12-3-2016

16. PHỐ PHÁI

Hà Nội còn chăng vài Phố Phái

Mấy ngôi nhà Phố cũ Song xưa"?

Lâu lắm mới lên thăm "Phố Phái" (*)

Những mái nhà xô lệch gối đầu nhau

Ra Quán Thánh... qua Đồng Xuân rẽ trái

Sang Long Biên ...quành nẻo Đầu Cầu...

Xích Lô mới chở "bà Đầm" du lịch

Gái Ngọc Hà  quẩy nhẹ "gánh hàng Hoa"

Quán vỉa hè lũ trai ngồi tán róc

Một cô Nàng áo đỏ phóng xe qua...

Càng "đổi mới" càng teo dần "Phố Phái"

Những Cao Tầng dỡ mái chui lên

Thăm "Phố Phái" vào Bảo Tàng Hà Nội

Quên những gì tưởng không thể nào quên

Hà Nội 19-5-2014

 (*) Nguyễn Tuân : đặt cho tranh vẽ Phố Cổ Hà Nội của Họa sĩ  Bùi Xuân Phái.

17. RA MÃ MÂY XƠI CƠM HIỆU
"Hội họp...lôi nhau ra cơm "Hiệu"
Xem Người Hà Nội có "sang" không ?"/ NK/

Tặng : PGS.TS Đỗ Thị Hảo & các bạn Văn

Chen lối Mã Mây đi ăn "Hiệu" (1)

Nhà hàng Phố cổ: món Nhà Quê

Cơm niêu, đậu rán, cá kho tộ

Canh cua, cà pháo..."đét xe" chè

Nhậu nhẹt đông vui quá "Việc Làng" ? (2)

Chỗ ngồi "ngôi/thứ" đủ hèn/sang

Tiểu thư, các Mợ xơi "Cơm tám" (3)

Sinh viên, viên chức "ghế" Bình dân...

Kinh tế thị trường "phân hóa " mạnh

Xem ăn, trông uống biết "thành phần" :

Mấy tay "chụp giựt"- "Dzô" hò hét

Xả láng trên "đầy tớ nhân dân"...

Ngắm nghía "nếp ăn" mà tủi phận

"Nhà Văn" cái chắc "túi" nhẹ tong

Thôi thì "trà đá" thay Bia Rượu

Rau muống- tương Bần "nhắm" cho xong...

(1) Nhà hàng Ánh Tuyết là 1 trong 10 nhà hàng ăn uống nổi tiếng của Thủ Đô năm 2010.

(2) "Việc Làng" của Nhà văn Ngô Tất Tố

(3) "Cơm tám giò chả"- đặc sản Hà Thành

Hà Nội 13-12-2010

 

18. MỒNG 1 TẾT CHƠI BÃI SÔNG HỒNG

“ Vượt đê ra với bãi sông
Mới hay lồng lộng trời không có trời”
ca dao

Tết, qua đê ra bãi sông

Cho hồn thở hít với mênh mông

Thơ như chồi biếc hồn xanh gió

Nghe từng con chữ nhảy tâng tâng

Ừ nhỉ, ngoài sông dân tá túc

Túp lều, thuyền nát tựa bờ lau

Phong phanh áo vá “ không hộ khẩu”

Mà tình líu ríu níu thương nhau

Đời chẳng giầu sang, hạnh phúc đầy

Bánh chưng đôi chiếc, cút rượu say

Ai hay đời chẳng là gì nhỉ

Sướng được đêm nằm gối đầu tay

Bỗng cảm thương ai nơi đất khách

Nhà lầu “trợ cấp” sống cô đơn

“Tự do cô độc” tha hồ “viết”

Trào lên trang web nỗi tủi hờn

Bứt khỏi phố phường ra chơi bãi

Đôi giờ thanh thản thả hồn thơ

Ội “dân vạn đại” - dân là mãi

Phú quý vênh vang bóng nguyệt mờ

19. VỀ QUÊ VỢ ĐÁN RÉT NÀNG BÂN 

Tháng 3 nóng, bỗng trở trời lành lạnh

Rét Nàng Bân... được mặc áo vợ đan

bõ cả tháng đi nằm Bệnh viện

vẫn gượng đau đan áo cho chồng.

Ôi thời buổi sính dùng "hàng hiệu"

Nào Quảng Châu, hàng Pháp, hàng Nga...

Ừ đẹp đấy, con gái mua, chẳng thiếu

Áo vợ đan, dẫu muộn, vẫn đượm đà.

Về Hạ Lũng ngắm hoa vườn mẹ

"Dưới bóng Hoàng Lan" hóng gió lạnh mơn man (1)

Cái lành lạnh nghe mát lòng thơm thảo

Áo vợ đan vừa dịp Rét Nàng Bân.

(1) Xem Thạch Lam.

Làng hoa Hạ Lũng (Hải Phòng) 18-4-2016
12-3 Bính Thân


20. VỀ HÀ NỘI

Viết một trăm câu thơ
Chưa viết được một câu thơ về Hà Nội

Thơ in ra như cát bụi sông Hồng

Đâu viên gạch thành Thăng Long chôn đáy dòng lịch sử

Chút hồn xưa tỏa nắng sớm Ba Đình

Người Hà Nội – ơi em, người Hà Nội

ở bên em chừng thấy sáng ngời lên

nét thanh lịch kiêu sa đang vươn tới

Tính hào hoa ta có tự nơi em

Ôi phố cổ – như tìm vào ma trận

Nào Hàng Da, Chợ Gạo, Hàng Đào...

ba mươi sáu phố phường ta thơ thẩn

để nhớ thời Kẻ Chợ trốn tìm nhau

Hoa sữa đấy thơm riêng lòng Hà Nội

chỉ mùa thu và chỉ một con đường

hồn thi sĩ Nguyễn Du

bay len lỏi đến mỗi lòng Hà Nội

một niềm riêng

Niềm tâm sự đi tha phương bốn bể

vẫn thèm về một gợn sóng Hồ Gươm

một ánh rêu trên Tháp Rùa mờ tỏ

một tiếng rao đêm, một khúc đoạn trường

Bạn thương mến từ xa về Hà Nội

Nơi hồn thiêng sông núi tụ bến bờ

nhẩm câu thơ “Thăng Long thành hoài cổ”

Màu thời gian còn phảng phất ưu tư. 

Hà Nội 10.10.1995 

21. TRƯA MƯỜNG ẢNG 

Trưa Mường Ảng cam vàng và lúa chín

Về Sơn La còn ghé viếng bạn xưa

Nắng như cả khoảng trời tây đổ xuống

Một màu vàng no ấm ngập trời trưa. 

Ai đó hát ngất ngư Phố Bản

Lũ nghé tơ nhảy giỡn rộn bờ khe

Ngọn gió quẩn thổi tung viền váy đỏ

Làm ngả nghiêng lơi lả cánh rừng tre. 

Suối như nghỉ chỉ tiếng gà tao tác

Ai đó ra bến tắm thả hạc vàng

Thả cả tiếng đàn môi sang xứ khác

Trời Điện Biên mây trắng lang thang... 

Chẳng ai nói...nghe thầm thì từ đất

Tình thoảng qua... chất ngất tựa Pha Đin

Trưa Mường Ảng hồn nhiên và hoang ngát

Một tiếng lòng thao thiết... phải không em? 

Lai Châu 3-11-2000 

22. BẢN CHIỀNG LY

(Tặng T.H) 

Bản Chiềng Ly chưa đi đã nhớ

Phố chênh vênh bên núi bên hồ

Gái bản từ lâu quen chợ búa

Trai Thuận Châu bao bạn nằm mơ. 

Người Chiềng Ly hay đi đây đó

Mùa hoa Ban về dự hội làng

Quả Còn lửa bay ngang trời phố nhỏ

Trái tim hồng thiếu nữ đón xuân sang. 

Tôi say đắm yêu cô nàng như thế

Cha mẹ thương cho về ở Kinh Kỳ

Không ở rể mà vẫn là rể quý

Để mỗi năm lại lên Tết Chiềng Ly

  
Thuận Châu Hè 1993


23. AO LÀNG

Vượt biển, chơi hồ, trở quá giang,
Bỗng dưng lại thấy nhớ Ao Làng;
Cái đêm hè ấy Ai ra tắm,
Để cả bầu trời phải tắt trăng.


 24. NHỚ LỖ TẤN

Qua Làng chẳng thấy AQ
Nhà cao cửa rộng liền kề tương thân
Rượu quê một chén Thiệu Hưng
Ai say Thời Cuộc mà không Chí Phèo ?

Chiết Giang 18-6-2006



25. THÁNG 7 NÀY KHÔNG CÓ MƯA NGÂU

(Tặng : LXQ -Berlin)

"Tháng 7 về trời bỗng đổ mưa Ngâu

Cầu Ô Thước hai đầu trông mắt nhớ "

thơ bạn

Tháng 7 này không có mưa Ngâu ?

-Hà Nội nắng 37 độ

Trên Lào Cai lũ tràn sạt lở

Tiếng ve kêu đỏ cành Phượng bên cầu.

Đâu còn Quạ bắc cầu Ô Thước

(Phun thuốc sâu : Quạ tuyệt chủng rồi,

Phân hóa học : ruộng không còn Đỉa...)

Nỗi đau hoài : tượng Tô Thị nung vôi...

Đâu còn mưa Ngâu gieo tiếng nhạc trời

 Mưa rả rích thương người con xa xứ :

-Cô ấy bán sang Hàn làm "vợ"

Rằm tháng 7 này có nhớ "tết" mẹ cha ?

Nắng chang chang thèm một tiếng sấm xa

Thèm một trận mưa xưa lành ( không a xít )

-Ôi Đất Nước đang từng phần tự chết

Diệt môi trường : trời chẳng đổ mưa Ngâu.

Nước mắt rơi rơi

chẳng thành được mưa Ngâu !

Hà Nội 12/8/2016, sắp rằm tháng 7 Bính Thân

Vườn Năm Nhà,2 /Thơ Nguyễn Khôi
 Tác giả gửi bài/ Nguyễn Nguyên Bảy, đọc chọn, giới thiệu